Narzędzia informatyczne dla lingwistów, systemy wspomagające przekład i języki kontrolowane

Translacja maszynowa jest dziedziną zastosowań informatyki, której celem jest wypracowanie metod automatyzacji przekładu tekstów pomiędzy różnymi językami naturalnymi. Niestety pomimo ponad 50 lat intensywnych badań w tej dziedzinie i wysokich nakładów finansowych uzyskane efekty są jeszcze dalekie od pożądanego ideału, a postęp jest mimo wszystko dość powolny. W takiej sytuacji interesujqcą propozycją wydaje się być rozwiązanie podejść alternanwnych, w których świadomie rezygnuje się z pełnej automatyzacji procesu translatorskiego, a w jego miejsce usiłuje sie wprowadzić narzędzia informatyczne, mające albo wspomóc tłumacza w jego pracy, albo też ułatwić komputerowi realizację postawionego przed nim zadania poprzez aktywne uczestnictwo człowieka w rozwikłaniu wszelkich wieloznaczności języka naturalnego. W artykule opisano istotę translacji wspomaganej przez komputer i translacji komputerowej wspomaganej przez człowieka oraz przedstawiono propozycję budowy języka kontrolowanego, opartego na gramatyce bezkontekstowej, który ułatwiłby znacznie tłumaczenie tworzonej w nim dokumentacji technicznej.

---

Machine translation is a discipline of computer science the aim of which is to develop the methods for automatic translation of text between natural languages. Despite of over 50 years of intensive scientific effort and large sums of money the obtained results are still very far away from what is expected. This is why many alternative methods appeared so far in which one resigns of a fully automatic machine translation, but one tries to develop some computer tools for the linguists and translators. Other alternative is a development of systems that are human-aided machine translation systems. In such systems the user plays an active role and helps the computer to disambiguate natural language. In the paper there was described how human-aided machine translation system operates. It was also proposed kind of controlled language for such system. It is expected that the quality of translation in the case of human-aided systems will be essentially higher in comparison with fully automatic systems.