Comparison of nitrate concentrations in great plantain and common dandelion leaves growing in municipal conditions

Leaves of great plantain (Plantago maior ) and of common dandelion (Taraxacum officinale) are valuable herbal ram materials, thereforo they should be characterized by low nitrate concentrations. However, they are obtained from natural sources and, as synantropic plants, they occur near roads and works emitting nitrogen oxides. Due to great adaptation abilities, they do not show the symptoms of nitrate intoxication. The research is aimed at evaluating possibly the best date and habitat conditions, under which plants of both species would be characterized by the lowest nitrate levels. The study was carried out in 2000-2002 within Szczecin city boundaries at seven points with various nitrate-pollution levels continuously monitored. The study revealed that common dandelion accumulated over twice as many nitrates as great plantain. The nitrate accumulation in both species was positively correlated with gas exchange processes (carbon dioxide assimilation and water transpiration). It indicated the fact that nitrate intake was reduced by outer factors such as light and temperature occurring at physiological minimum. Besides suit factors such as pH and climatic ones, the individual traits of a species largely determined the ability to intake and accumulate the nitrates.

---

Liście babki zwyczajnej (Plantag maior) oraz mniszka lekarskiego (Taraxacum officinale) są cennymi surowcami zielarskimi, a zatem powinny charakteryzować się małymi stężeniami azotanów. Pozyskiwane są jednak ze źródeł naturalnych, a jako rośliny synantropijne występują na obrzeżach dróg oraz zakładów emitujących tlenki azotu. Ze względu na duże właściwości adaptacyjne, nie wykazują objawów skażenia azotanami. Praca ma na celu ustalenie możliwie najkorzystniejszych warunków terminowych oraz stanowiskowych, w których rośliny obu gatunków będą charakteryzowały się najniższym poziomem azotanów. W tym celu przeprowadzono doświadczenie na terenie Szczecinie w siedmiu punktach, na stałe monitorowanych przez PIOŚ o różnym stopniu skażenia siedliska azotanami. Stwierdzono, że mniszek lekarski kumuluje ponad dwukrotnie większe ilości azotanów aniżeli babka zwyczajna. Kumulacja azotanów w obu gatunkach jest dodatnio skorelowana z procesami wymiany gazowej: asymilacją CO2 i transpiracją H20. Wskazuje to na fakt, że pobieranie azotanów ograniczane jest przez czynniki zewnętrzne: światło i temperaturę, występujące w minimum fizjologicznym. Na zdolność pobierania i kumulowania azotanów poza czynnikami glebowymi takim jak. pH, oraz klimatycznymi ogromny wpływ mają cechy osobnicze gatunku.