Changes in agrochemical properties of discharge soil of the DAZ waste dump: "Z 8 at The Gasworks"

We conducted long-term monitoring of changes in some agro-chemical properties of discharge soil (anthropogenic soil), the result of lignite mining in the North-Bohemian lignite fields not far from the town of Usti nad Labem. The waste dump was filled in the 1950's using the technology of shovel excavators. On the surface of the last face of the waste dump elevated 15-20 m above the original terrain we saw grey ilite - kaolinite - montmorillonite clay. On part of this surface direct agricultural reclamation had been ongoing since 1961; that means that it was not overlaid with land-improving substrates. Some agrochemical properties of the discharge soil (soil pH reaction, content of available nutrients - P, K, Mg, Cox, N) were determined in soil samples collected in 1961, 1974, 1987 and 2005 according to standard rules and followed by analyses using the respective analytical methods. The content of available nutrients increased significantly during the period of investigations (1961-2005), ie phosphorus from 7.59 to 71 mg o kg-', potassium from 186.5 to 456.5 mg o kg-' and magnesium from 253.3 to 435 mg - kg-'. Value of soil pH measured in KCI solution (soil reaction comprised the exchangeable acidity) decreased from 6.63 (neutral) to 5.97 (sub-acid). The Cox increased from 14.5 (1961) to 33.0 g- kg-' (2005) and during the same period the N content increased from 1.1 to 2.7 go kg-'. After technical and biological reclamation was completed the anthropogenic soil developed successfully; the elements of soil fertility are increasing.

---

Wieloletni monitoring zmian wybranych właściwości agrochemicznych ziemi nadkładowej (gleba antropogeniczna), następstwa wydobycia węgla brunatnego w północnoczeskim zagłębiu węgla brunatnego niedaleko miasta Usti nad Łabą. Hałda odpadów powstała w 1950 r. z użyciem koparek szuflowych. Powierzchnię ostatniej warstwy hałdy odpadów, wyniesionej 15-20 m nad pierwotnym poziomem terenu, pokryto szarym iłem illitowo-kaolinitowo-montmorylonitowym. Na części powierzchni od 1961 r. trwa bezpośrednia regeneracja rolnicza, tj. bez uprzedniego pokrycia jej substancjami poprawiającymi właściwości gruntu. Wybrane właściwości agrochemiczne ziemi nadkładowej (odczyn gleby, zawartość Cox i N oraz przyswajalnych składników - P, K i Mg) oznaczano w próbkach gleby pobranych w 1961, 1974, 1987 i 2005 r. według standardowych procedur, a następnie analizy wykonano, stosując odpowiednie metody analityczne. Zawartość przyswajalnych składników zwiększyła się istotnie w okresie badań (1961-2005), fosforu z 7,59 do 71 mg o kg-', potasu z 186,5 do 456,5 mg o kg-' i magnezu z 253,3 do 435 mg - kg-'. Wartość pH gleby mierzona w roztworze KCl (odczyn gleby obejmujący kwasowość wymienną) obniżyła się z 6,63 (obojętny) do 5,97 (słabo kwaśny). Zawartość C organicznego zwiększyła się z 14,5 (1961 r.) do 33,0 go kg-' (2005 r.) i w tym samym okresie zawartość N zwiększyła się z 1,1 do 2,7 go kg-1.