Dynamics of phosphorus concentrations in the waters of recreated reservoirs in rural areas

The aim of this work is to present seasonal changes of phosphorus concentration values in the waters of renaturised reservoirs and in the same time to attempt at finding what is the trophic condition of the waters of the reservoirs after 25 years since their restoration. The researched reservoirs are located in the vicinity of Sętal in the commune of Dywity, situated in the centre of the Olsztyn Lakeland. The research covered three smali drainless basins marked with numbers 442, 443, 444, whose depth does not exceed 2.5 m, located in catchments of various sizes and ways of exploitation. Water samples for laboratory analyses were collected once a month in the years 2005-2006 and analyzed for general phosphorus (after mineralization) and P-PO4 using colorimetry with ammonium molybdate and tin chloride(II) as a reductor. Research conducted in the renaturised bodies of water indicated that they had developed as strongly eutrophied (polytrophic) ones. Their state of eutrophication resulted from high phosphorus concentrations (on average 0.268 mgP - dm-3). The highest concentration was noted in the reservoir no. 443, which was 0.342 mgP o drr-3, which could be a result of the character of its catchment area. Of all researched objects, only the catchment of this one contains farm buildings. An important factor is that the catchment area of this reservoir is the largest (with agricultural lands constituting 60 %), which increases the potential risk of the flow of biogenic substances into the waters. The phosphorus concentration in the analyzed research period in the waters of all reservoirs according to the Nurenberg's criteria (1996) indicates their polytrophic character. The condition of the researched small lakes, functioning independently in agricultural catchments, 25 years after their restoration can be evaluated as unfavourable. It results from the way of exploiting the surrounding areas and their polymictic limnological type connected with their morphometrics.

---

W niniejszej pracy przedstawiono sezonowe zmiany wartości stężenia fosforu w wodach zrenaturyzowanych zbiorników wodnych, a tym samym próbę uzyskania odpowiedzi, jaki jest aktualny stan troficzny wód zbiorników wodnych po 25 latach od ich odtworzenia. Badane zbiorniki znajdują się w sąsiedztwie miejscowości Sętal w gminie Dywity, usytuowanej w centralnej części Pojezierza Olsztyńskiego. Badaniami objęto 3 małe, bezodpływowe zbiorniki wodne oznaczone numerami 442, 443, 444, których głębokość nie przekracza 2,5 m, położone na terenie zlewni o różnym sposobie użytkowania i powierzchni. Próbki wody do analiz laboratoryjnych pobierano raz w miesiącu w latach 2005 -2006 i oznaczano w nich Pog (po mineralizacji) i P-PO4 kolorymetrycznie z molibdenianem amonu i chlorkiem cyny(II) jako reduktorem. Przeprowadzone badania wykazały, że wykształciły się one jako zbiorniki silnie zeutrofizowane (politroficzne). Ich stan przeżyźnienia wynikał z dużych stężeń fosforu (średnio 0,268 mgP o dm 3). Największe stężenie odnotowano w zbiorniku 443 wynoszące 0,342 mgP - dm3, co może być spowodowane charakterem jego zlewni. Wśród badanych obiektów jedynie w zlewni tego zbiornika występują zabudowania gospodarcze. Ważnym aspektem jest fakt, że powierzchnia zlewni tego zbiornika jest największa (gdzie udział gruntów rolnych wynosi 60 %), co zwiększa potencjalne zagrożenie spływów biogenów do wód. Stężenie fosforu w analizowanym okresie badawczym w wodach wszystkich akwenów wskazuje wg kryteriów Nurnberga (1996) na ich politroficzny charakter. Stan badanych niewielkich jezior, funkcjonujących samoistnie w zlewniach rolniczych, po 25 latach po ich odtworzeniu można zatem ocenić jako niekorzystny. Wynika to ze sposobu użytkowania terenów otaczających i polimiktycznego typu limnologicznego związanego z ich morfometrią.