The analysis of relations between primary fuel prices on the european market in the period 2001-2011

Safety and development of a country depends on its capability to provide the energy it needs. So far the majority of energy has been obtained from non-renewable sources, i.e. crude oil, natural gas and steam coal. The aim of the article is to present the relations between the prices of the most important primary fuels on the European market in the period between October 2001 and May 2011. Causality between the prices will also be investigated. The identification of the mechanisms influencing prices on the raw material market will be conducted using the method of multiple time series analysis. The results of the analysis reveal that in this period the prices of crude oil, natural gas and steam coal were in a long-run equilibrium. Market mechanisms make the prices increase together and decrease together in the long-run, which, one may be tempted to explain by fundamental factors (especially changing economic conjuncture) and weather (bitterly cold winter), both causing substantial changes in the demand for energy sources. However, it is contradicted by the analysis of Granger causality, which shows that the variables of the system should not be treated in the same way.

---

Celem referatu jest przedstawienie wzajemnych relacji pomiędzy cenami najważniejszych paliw pierwotnych (ropy, gazu ziemnego i węgla energetycznego) na rynku europejskim w okresie październik 2001- maj 2011. Warte odpowiedzi są pytania o przyczynowość występującą pomiędzy cenami. Identyfikacja mechanizmów oddziaływania cen na rynku surowców została prowadzona z wykorzystaniem metod analizy wielowymiarowych szeregów czasowych. Wyniki analizy pokazały, że analizowane ceny znajdowały się w długookresowej równowadze, a więc w długim okresie ceny wspólnie rosną i wspólnie spadają. Można by przypuszczać, że jest to spowodowane czynnikami fundamentalnymi (koniunkturą gospodarczą) i pogodowymi, które powodują zmiany popytu nośników energii. Niemniej przeprowadzona analiza przyczynowości w sensie Grangera pokazuje, że nie można wszystkich zmiennych systemu traktować tak samo. Główną inspiracją zmian cen nośników energii nieodnawialnej okazały się ceny ropy naftowej. Przeszłe ceny ropy pomagają prognozować pozostałe ceny surowców i mogą być traktowane jako przyczyny tych zmian. Z kolei przeszłe ceny gazu ziemnego (węgla energetycznego) nie mają znaczenia dla prognozowania cen ropy i węgla (gazu).