Analiza przyczyn pękania wyrobów wytwarzanych z mosiądzu CuZn38Pb2

Stop CuZn38Pb2 jest stosowany na armaturę wodną, gazową, zwykłą i ciśnieniową obudowy części maszyn oraz koszyki łożysk tocznych. Mosiądz ten też jest wykorzystywany na części dla przemysłu motoryzacyjnego, okrętowego i innych wytwarzane metodą skrawania. Zabiegi obróbki cieplnej (zgodnie z układem równowagi Cu-Zn) mogą zmienić morfologie oraz udział fazy ß ’-(CuZn), celem poprawy odporności na pękanie wytwarzanych części. Pękanie wykonanych elementów może następować podczas obróbki skrawaniem a także ich montażu polegającego na zaciskaniu mechanicznym. Głównych przyczyn pękania należy upatrywać w: nierównomiernym rozłożeniu (skupiska) i dużej wielkości cząstek ołowiu, steksturowaniu i wywołanej tym anizotropii własności, dużym udziałem fazy ß ’-(CuZn). Badania dotyczą ilościowego opracowania rozkładu i wielkości cząstek ołowiu, fazy ß ’-(CuZn) oraz stwierdzenia czy występuje znaczące steksturowanie fazy alfa-Cu(Zn) w stanie dostawy i po przeprowadzonych zabiegach obróbki cieplnej.

---

The CuZn38Pb2 alloy is used for the water, gas and pressure instalations, machine casings, rolling bearings. The leaded brass is also used in production of naval, automotive industry elements. They are produced using machine cutting method. The alloy was heat treated according to the Cu-Zn phase equilibrum. The treatments were done in order to change the morphology and the volume fraction of the ß ’-(CuZn) phase to improve the cracking resistance of produced elements. The cracking of elements can occure during their assembling, using mechanical clamp. Main causes of cracking are: irregular distribution (clusters) and the large particles of lead, texture and anisotropy of properties, large amount of ß ’-(CuZn) phase. Subjects of the investigations are: the quantitative analysis of distribution and size of lead particles, ß ’-(CuZn) phase and confirmation of the texture occurence in the samples in the initial state and after heat treatment.