Nowe kierunki w ocenie ryzyka i zarządzaniu ryzykiem środowiskowym

Ocena ryzyka środowiskowego jest obecnie dojrzałym, silnym narzędziem, znajdującym coraz szersze zastosowanie w dziedzinie decyzji i regulacji prawnych dotyczących zdrowia ludzi i ochrony środowiska. Jednak w ciągu ostatnich 20 lat postrzegała problemy ze zbyt dużym koncentrowaniem się na naturze rzeczy zamiast na naturze człowieka. Dotychczasowy jej rozwój skupiał się wokół problemów natury technicznej, tj. charakteryzowania i modelowania zachowania się i biologicznych oddziaływań chemikaliów. Stąd też definiowanie problemu, analiza ryzyka i podejmowanie decyzji zostały zdominowane przez ekspertów i ich opinie, podczas gdy problemy natury społeczno-politycznej były na ogół pomijane. Nowe spojrzenie ze strony nauk społecznych nakazuje pluralistyczne podejście: w procesie podejmowania decyzji wspólnie z ekspertami uczestniczyć będą również inne zainteresowane strony. Realizacja takiego podejścia ma daleko sięgające konsekwencje dla form i przeprowadzania oceny ryzyka i zarządzania ryzykiem.

---

Environmental risk assessment is a matured and powerful analytical tool, which is finding ever-wide application in the area of policy making and regulation concerning human health and environmental protection. However, during the last 20 years it seems to have viewed the subject with too much reference to the nature of things and not enough to the nature of man. The principal focus of its development to date has been on the technical challenges and modelling the environmental behaviour and biological action of chemicals, whereas issues concerning its broader socio-political context have been generally neglected. Problem definition, risk analysis and decision making have, therefore, tended to be dominated by experts and their opinion. Fresh insight from the social sciences advocate a pluralistic, inclusive approach, with experts participating alongside other stakeholders in a decision making process. Adoption of this paradigm has far reaching consequences for the form and conduct of risk assessment and risk management.