Sztolnie odwadniające kopalnie węgla kamiennego w Okręgu Zachodnim Królestwa Polskiego w pierwszej połowie XIX wieku

Zakres terytorialny opisywany w niniejszym artykule został ograniczony do obszaru Zachodniego Okręgu Królestwa Polskiego, rozwijanego sukcesywnie z Dozorstwa Olkusko-Siewierskiego, które działało do 1833 r. Nazwę Okręg Zachodni często zastępuje się powszechniej używanym terminem Zagłębie Dąbrowskie, określanego, jako obszar znajdujący się w widłach Białej i Czarnej Przemszy. W ujęciu niniejszego artykułu, Okręg Zachodni składa się z powiatów będzińskiego, południowej części częstochowskiego oraz zachodniej części olkuskiego. Górnictwo było i jest służebne wobec społeczeństwa i innych gałęzi przemysłu i nie tyle niszczy, co przekształca naturę, zapewniając pośrednio rozwój technologiczny, ekonomiczny i społeczny kraju. Sztolnie odwadniające kopalnie węgla kamiennego – swoiste ślady działalności górniczej – zachowały się, niestety w szczątkowej formie, w otaczającym nas krajobrazie.

---

The territorial boundaries in this article have been limited to the area of the Western District of the Polish Kingdom being developed step by step from Olkusz-Siewierz Supervisory Area Board, that operated till 1833 r. The name of Western District is often replaced by the term Dąbrowa Coalfield denoted as the land located in -between the rivers of Białej (White) and Czarnej (Black) Przemszy. As presented in this article the Western District consisted of Będzin county, southern part of Częstochowa county and western part off Olkusz county. Mining is menial with regard to society and other industrial branches and does not so destroys but transforms the nature securing indirectly technological, economical and social development of the country. Dewatering galleries of hard coal mines - a unique traces of mining activity - have been preserved, unfortunately in a fragmented manner, in the surrounding landscape.