Architektura sacrum wobec konfliktów, tolerancji i pojednania. Historia, współczesność, perspektywy

Wybitne budowle i zespoły sakralne, z istoty swojej powstawały dzięki odpowiednio wielkim ideom, zarówno wyrażanym przez inwestorów i twórców, a często również przy istotnym współudziale oraz wkładzie ze strony społeczności: lokalnych, klasztornych i innych. Jednakże obok tych motorycznych, wysokich motywacji, wpływ na kształtowanie architektoniczne i urbanistyczne dzieł religijnych, miały potężne uwarunkowania polityczne, społeczne, kulturowe, a zwłaszcza religijne i między religijne. Te ostatnie były i pozostają rozpięte pomiędzy: nienawiścią, obojętnością, tolerancją, zrozumieniem, szacunkiem i solidarnością.

---

Outstanding structures and religious complexes have, by their nature, been created thanks to suitably great ideas, expressed both by investors and creators, and often frequently also with a substantial contribution made by local, monastic and other communities. However, in addition to those motoric, high motivations, those were powerful political, social, cultural, and especially religious and intra-religious determinants that exerted an influence on the architectural and urbanistic shaping of religious works. Those religious and intra-religious determinants have been and continue to be spanned between hatred, indifference, tolerance, respect, and solidarity.