Badanie wyrobów gumowych pod względem zagrożeń N-nitrozoaminami dla zdrowia i środowiska. Cz. I. Przyspieszacze i substancje przeciwstarzeniowe jako źródło N-nitrozoamin

W artykule przedstawiono badania dotyczące problemu tworzenia się kancerogennych N-nitrozoamin w wulkanizatach kauczuków dienowych usieciowanych za pomocą siarkowych zespołów sieciujących z zastosowaniem różnego rodzaju przyspieszaczy wulkanizacji. Przedstawiono wyniki identyfikacji i oznaczeń ilości N-nitrozoamin powstających w większości powszechnie stosowanych przyspieszaczy i w niektórych środkach przeciwstarzeniowych oraz w wulkanizatach kauczuku naturalnego, zawierających te substancje. Przeprowadzono próby modyfikacji zespołu sieciującego poprzez dobór najbardziej bezpiecznych ekologicznie przyspieszaczy i substancji przeciwstarzeniowych w celu ograniczenia tworzenia się N-nitrozoamin w wyrobach gumowych. W badaniach uwzględniono charakterystyki wulkanizacji i właściwości fizyczne wulkanizatów . Uzyskane wyniki pozwalają na ocenę stopnia zagrożenia N-nitrozoaminami ze strony przyspieszaczy i niektórych środków przeciwstarzeniowych oraz stworzenie początkowej bazy danych niezbędnych do optymalizacji składu mieszanek w celu eliminacji zagrożenia N-nitrozoaminami.

---

The research on cancerogenic N-nitrosamines which are formed during vulcanization of diene rubber by means of sulfur vulcanization systems containing different accelerators and are released from vulcanisates was presented and discussed. Results of quantitative determinations of N-nitrosamines in the most popular vulcanization accelerators and antidegradants used in the rubber industry as well as in natural rubber vulcanizates were presented. Attempts of reduction of forming N-nitrosamines in rubber articles by selection of natural rubber crosslinking systems composed of the most save accelerators and antidegradants were made. The cure characteristics and physical properties of vulcanisates are also shown. The results of the study allow to estimate a degree of hazard caused by N-nitrosamins present in some accelerators and antidegradants and formed during vulcanization. They also enable to create the basic data base necessary to optimize a compositions of rubber compounds with the aim to eliminate the risk of N-nitrosamines formation.