Cena węgla brunatnego jako wyznacznik podziału zysku w układach kopalń i elektrowni część I - propozycje podziału

Omówiono różne struktury funkcjonowania kopalń węgla brunatnego i elektrowni, które powstały na polskim rynku w wyniku jego restrukturyzacji i prywatyzacji. Zwrócono uwagę na to, że praktyka wyprzedza teorię, gdyż brak jest modeli funkcjonowania takich struktur. Opracowano model współdziałania kopalni i elektrowni przy założeniu stałej ilości węgla, co może odpowiadać wyborowi konkretnego wyrobiska docelowego (w długim okresie) lub realizacji dostaw stałej ilości węgla w ramach kontraktu długoterminowego (w krótkim okresie np. roku). Potraktowano negocjację ceny węgla jako grę o sumie stałej, a samą cenę jako wyznacznik podziału łącznego zysku pomiędzy kopalnię i elektrownię. Wybór ceny pomiędzy cenami wyznaczającymi progi rentowności kopalni i elektrowni determinuje bowiem podział zysku pomiędzy obydwie strony. Odpowiada to krzywej kontraktu w klasycznym modelu bilateralnego monopolu. Zaproponowano 10 różnych metod podziału. Przedstawiono argumentację przemawiającą za poszczególnymi rozwiązaniami wyróżniając propozycję równych stóp zysku obliczonych bez kosztów zakupu paliwa.

---

Different structures of lignite mines and power plants, that occurs on the Polish market as a result of its transformation and the privatization, were discussed. The attention is focused on the fact that the practice is overtaking the theory because there is a lack of models of functioning of such structures. A model of cooperation between the mine and the power plant was worked out for the established amount of coal, what reflects the situation of a particular ultimate pit choice (in a long run) or realization of supplies of the constant amount of lignite in frames of the long-term contract (in a short run e.g. one of year). It is proposed to treat a negotiation of the lignite price as a constant sum game and a lignite price as the determinant of the total profit division. The choice of lignite price between prices outlining break-even points of the mine and the power plant determines the distribution of the profits to both sides. It is similar to the contract curve in the classical bilateral monopoly model. Ten different methods of the profit division are proposed. Argumentation for proposed solutions was presented favoring the proposal of equal profit margins calculated without the costs of fuel purchase.