Miejsce i czas - nowe formy architektury sakralnej (przykłady wybranych obiektów z terenu Pomorza Zachodniego jako wyznacznik tworzących się nowych norm kulturowych)

Architektura sakralna minionych stuleci ściśle nawiązywała do stylu obowiązującego ówcześnie w danym obszarze kulturowym i była wyznacznikiem typologicznym danego regionu, a jednocześnie świadczyła o poziomie "kultury w architekturze". Przemiany społeczno-gospodarcze, postęp cywilizacji, który nastąpiły po II wojnie światowej, oraz zmiany kulturowe na terenie Pomorza Zachodniego, które były efektem napływu na ziemie odzyskane "Nowych Osadników", stały się wyznacznikiem dla tworzących się nowych norm kulturowych. Czynnikiem mającym mającym niewątpliwie wpływ na kreację form sakralnych były uchwały II Soboru Watykańskiego, przepisy kodeksu 'Prawa Kanonicznego" oraz ustalone na Konferencji Episkopatu Polski 25.01.1973 r. "normy postępowania w sprawach sztuki Kościelnej obowiązujące na terenie całego kraju. Poddając kwerendzie obiekty sakralne na terenie Pomorza Zachodniego i samego miasta Szczecina należy zaznaczyć, iż po II wojnie światowej tylko w granicach tej jednej aglomeracji miejskiej powstało ponad dwadzieścia nowych obiektów kultu religijnego obrzędu rzymskokatolickiego W pracy omówiono przykłady z różnych terenów Szczecina zarówno usytuowane w historycznym obszarze miasta, jak również na terenie nowo powstałych osiedlach mieszkaniowych . Wskazując na stopień ich powiązania z zastanym krajobrazem kulturowym wraz z oceną spójności pomiędzy zamierzeniem projektowym a faktyczną realizacją.

---

Sacral architecture of the previous centuries strictly referred to the contemporary style existing in a given cultural area and constituted a typological determinant of a given region and at the same time, it represented the level of 'culture in architecture'. Social and economic changes and civilisation progress which took place after World War II as well as cultural changes in the territory of Western Pomerania, which resulted from immigration of 'New Settlers' to the regained territories, became a determinant for new cultural norms. The factors which undoubtedly influenced the change of sacral structure forms were the Resolutions of the Second Vatican Council, regulations of the 'Canon Law' Code and established by the Polish Episcopate Conference on 25th January 1973 'norms of proceedings in church art issues in the territory of the whole state2. First of all, 'a principle of originality' in the plan formation as well as in the form of the post-council church by applying modern aesthetic conventions was emphasized there'3 [4]. The established norms in the documents referred not only to the way of erecting new sacral structures and parish buildings as well as utility buildings, but they also specified the rules of an appropriate location choice of a sacral structure in the urban scale. Undoubtedly, the established norms have had their reflection in the character of newly created structures both built in the areas of new city housing estates and in the country.