Wpływ modyfikacji oleju mineralnego proszkami smaru stałego na charakterystyki tribologiczne skojarzeń stalowych

W artykule przedstawiono badania wpływu modyfikacji oleju mineralnego proszkami wybranych smarów stałych na efektywność smarowania stalowych węzłów ślizgowych pracujących w obszarze tarcia mieszanego. Analizie poddano kompozycje smarowe otrzymane przez dodanie (w ilości 3% wagowo) do oleju mineralnego Antykol TS120 wybranego smaru stałego. W szczególności modyfikatorem był: dwusiarczek molibdenu, grafit, miedź oraz policzterofluoroetylen (PTFE). Własności smarne kompozycji olejowych oceniano na podstawie eksperymentu tribologicznego przeprowadzonego na aparacie czterokulowym zgodnie z wytycznymi normy PN-76/M04147. Efektywność analizowanych kompozycji oceniano według czterech wielkości kryterialnych, tj. zużycia kulek d, obciążenia zespawania Fz, granicznego obciążenia zużycia Goz. oraz wskaźnika zużycia Ih, Wyniki eksperymentu zostały opracowane statystycznie przy poziomie ufności 95%. Otrzymane wartości wskaźnika zużycia Ih, granicznego obciążenia zużycia Goz: oraz charakterystyki zużycia od obciążenia nadanego i obciążenia zespawania Fz przedstawiono graficznie na rysunkach 3, 4 i 5. Badania wykazały, że zmodyfikowanie oleju mineralnego Antykol TS120 przez dodanie 3% (wagowo) proszku jednego z czterech analizowanych smarów stałych powoduje zawsze wzrost efektywności smarowania stalowych skojarzeń ślizgowych, ocenianej przyjętymi czteroma kryteriami. Wzrost ten jest różny i zależy od rodzaju smaru stałego i wartości działającego obciążenia. Im wyższe wartości działających obciążeń tym bardziej ujawnia się pozytywny efekt modyfikacji.

---

The paper deals with influence of modification of mineral oil with solid lubricants powder on lubrication efficiency in steel sliding nodes in mixed lubrication conditions. The research was done on lubricating greases thickened by solid lubricant (fraction 3%) with Antykol TS120 mineral oil. Disulfide of molybdenum, graphite, cooper and PTFE powder were used. Tribological test was carried out in agreement with the prescriptions of the Polish standard PN-76/C-04147 using a four-ball apparatus. The efficiency of the tested lubrication compositions was evaluated using four criteria: ball wear d, limiting wear load G, seizure load Fz and wear index Ih. Obtained values of wear index Ih limiting wear load Goz and characteristics ball wear in function of applied load and seizure load Fz on figures 3, 4 and 5 are presented. Investigation shows that the modification of Antykol TS120 mineral oil with solid lubricant (fraction 3%) always cause an increase of lubrication efficiency in steel sliding nodes. This increase is different and depends on solid lubricant and load value. The positive effect of modification goes hand in hand with high load value.