Wybrane związki organiczne (BTEX, WWA) w osadach dennych antropogenicznego zbiornika wodnego Dzierżno Duże (woj. śląskie)

Określono zawartość BTEX i WWA w osadach dennych zbiornika Dzierżno Duże, zasilanego woda zanieczyszczonej rzeki Kłodnicy. Stwierdzono, że od poprzednich badań z roku 1979 stężenie WWA w osadach nie zwiększyło się. Ogólna zawartość szesnastu oznaczonych w osadach dennych WWA wynosiła 30 mg/kg s.m. w pobliżu ujścia rzeki zasilającej zbiornik, a następnie bardzo silnie zmniejszała się, dochodząc w odległości około 3500 m od ujścia rzeki do 5% stężenia początkowego. Węglowodory wnoszone przez rzekę Kłodnicę do zbiornika wraz z zawiesiną osiadają na dnie zbiornika głównie w strefie bezpośredniego oddziaływania rzeki, tj. w odległości około 700 m od ujścia rzeki. Na tym odcinku osiada około 80% wnoszonych ładunków węglowodorów. W wyniku wieloletniej adaptacji w strefie tej doszło prawdopodobnie do wykształcenia grup drobnoustrojów intensywnie rozkładających zanieczyszczenia organiczne, w tym także WWA z wydzieleniem dużych ilości biogazu.

---

Determined concentrations of BTEX and PAHs in bottom sediments of strong polluted dam-reservoir Dzierżno Duże (Western Part of Upper Silesian Region in South of Poland) are presented. Hydrocarbons (PAH) concentrations have not grown since 1979. The effect of adaptation process of microbiological groups to PAH degradation over the long period of pollution in the anthropogenic ecosystem is presented. Organic pollutants are deposited in the bottom of the Kłodnica river estu-ary. Total PAHs concentration in bottom sediments was estimated about 30 mg/kg dry weight near the Kłodnica estuary and it gradually decreases. In the distance of 700 m from first part of the water reservoir, PAH concentration is lower than 80% of the concentration, which was determined in the first sampling points of the estuary. In the present ecosystem the hydrocarbons are the element of strong environmental contamination.