Ferroikowe materiały inteligentne

W artykule przedstawiono ogólną charakterystykę materiałów ferroikowych (kryształy, ceramika). Nazwą materiały ferroikowe obejmuje się materiały ferromagnetyczne (FM), ferroelektryczne (FE) i ferroelastyczne (FES). Te trzy rodzaje materiałów nazywane są podstawowymi ferroikami. Mechanicznym lub elastycznym analogiem ferromagnetyzmu i ferroelektryczności jest ferroelastyczność. Materiały wykazujące jednocześnie właściwości ferroelektryczne (FE) i ferroelastyczne (FES) nazywane są ferroelastoelektrykami (FE+FES=FESE). Ferroiki (FE, FM, FES) i ferroelastoelektryki (FESE) należą do rodziny materiałów inteligentnych. Są one defi niowane jako materiały, które mogą być zmieniane i kontrolowane przez zewnętrzne bodźce (magnetyczne, elektryczne, mechaniczne, cieplne). Materiały inteligentne mogą znaleźć zastosowanie w różnych dziedzinach techniki (automatyzacja, procesy kontroli, robotyka, wytwarzanie materiałów, technika lotnicza, trakcje elektryczne, elektronika, technika obronna, technika medyczna i biotechnologia).

---

In article the generał characteristics of ferroic materials (crystals and ceramics) were showed. Ferroic crystals are those crystals which involve at least one phase transition which changes the directional symmetry of the crystal. The term ferroic materials is a generał term covering ferromagnetic materials (FM) ferroelectric materials (FE) and ferroelastic materials (FES). These three types of ferroics are called primary ferroics. Mechanicai or elastic analogue of ferromagnetism and ferroelectricity is called ferroelasticity. Materials exhibiting both ferroelectric and ferroelastic properties are called ferroelastoelectrics (FE+FES). The ferroics (FM, FE, FES) and ferroelastoelectrics (FE+FES) belong to family on smart materials. They be defined broadly that materials that can by altered or controlled by an extemal stimulus (magnetic, electric, mechanicai, thermal). Smart materials can by used in a variety of applications and in diverse industries such as automation, process control, robotics, materials processing, aerospace, automotive, electronics, defense technologies and medical technique.