Indeks jakości powietrza a wskaźniki ryzyka zdrowotnego

W pracy przedstawiono nową formułę indeksu jakości powietrza, alternatywną dla indeksów o tradycyjnej postaci nawiązujących do standardów imisyjnych. Addytywna formuła indeksu API ujmuje skumulowane oddziaływanie PM, O3, NO2, SO2 i CO. API nawiązuje wprost do ryzyka zdrowotnego związanego z zanieczyszczeniem powietrza poprzez wykorzystanie wskaźników WHO względnego ryzyka wzrostu umieralności. Przedstawiona wersja indeksu API, oparta na koncepcji Cairncrossa (system DAPPS dla Cape Town, RPA), została zmodyfikowana stosownie do potrzeb krajowej sieci monitoringu powietrza. Formułę API przetestowano w warunkach miejskiego tła zanieczyszczeń (Dąbrowa Górnicza, 2005-2006) i stacji komunikacyjnej (Częstochowa, 2006 r.). Stwierdzono, że może ona być stosowana w obu przypadkach. Jako podstawę wyliczania API spośród wariantowych parametrów stężenia PM i O3 należy przyjąć PM10 i 8 h stężenie O3. Ogólny indeks API nie może być wyliczony przy brakujących indeksach cząstkowych. Uwzględniając marginalne znaczenie CO (niskie wartości indeksu cząstkowego) można pominąć to zanieczyszczenie przy wyliczaniu API. Dzięki temu wzrośnie liczba dni, dla których możliwe jest wyliczenie indeksu ogólnego.

---

The study presents a new formula of air quality index. It is an alternative to the traditional indices which refer to the air quality standards. The additive formula of API index expresses the cumulative effects of PM, O3, NO2, SO2 and CO. The API index refers directly to the health risk caused by the air pollution, since it uses the WHO relative risk factors of incremental mortality. The presented version of API is based on the Cairncross's concept (DAPPS system for Cape Town, South Africa), however it has been modified appropriately to the needs of the Polish air quality monitoring system. The API formula was tested in conditions of an urban background (Dąbrowa Górnicza, 2005-2006) and of a traffic station (Częstochowa, 2006). It proved effective in both cases. Among the variant parameters of PM and O3 concentrations, PM10 and an 8h concentrations of O3 should be applied as the basic elements of the API formula. The general API index cannot be calculated without any sub-indices. Considering the marginal meaning of CO (low sub-index values) it is possible to exclude this pollutant from the formula of the API index. This allows increasing the number of days for which the general index can be calculated.