Ocena czystości rzeki Warty na podstawie danych z monitoringu wód powierzchniowych. Część 1. Ocena czystości wód rzeki Warty

Omówiono zasady prowadzenia monitoringu wód powierzchniowych przez Państwowy Monitoring Środowiska (PMŚ), w tym sposób poboru próbek, zakres oznaczeń oraz metodę obliczeniową pozwalającą dokonać oceny czystości rzek. Przedstawiono ocenę i klasyfikację jakości wody w punktach pomiarowo-kontrolnych zlokalizowanych na rzece Warcie. Do oceny jakości wód i ich klasyfikacji wykorzystano dane pochodzące z monitoringu wód powierzchniowych, zebrane w ramach PMŚ w 2004 r. Dodatkowo w oddzielnej analizie określono sezonową zmienność występowania zanieczyszczeń w wodach Warty w 2004 r. Wyniki analizy pozwoliły stwierdzić, że Warta jest rzeką bardzo zanieczyszczoną, przede wszystkim pod względem mikrobiologicznym. Na Warcie nie ma punktów pomiarowo-kontrolnych, w których jakość wód klasyfikowałaby się do I lub II klasy czystości. Za to aż 18% punktów pomiarowo-kontrolnych znajduje się w najgorszej V klasie czystości. W klasie IV znajduje się 64%, a w III 18% punktów pomiarowo-kontrolnych. Sezonowa zmienność stężeń dotyczy szczególnie takich wskaźników wód, jak: BZT5, ChZT, azotany, chlorofil "a" oraz zawartość tlenu rozpuszczonego. W mniejszym stopniu natomiast odnosi się do metali oraz wskaźników mikro-biologicznych.

---

The River Warta, with the length of 808 km, is one of the longest rivers in Poland. Also in Poland is the whole river basin of Warta. The River Warta flows across the urban areas and passes some big cities like Czestochowa, Sieradz, Konin, Poznan, Gorzow Wielkopolski. The river is covered by a water quality monitoring system. There are 27 monitoring sites situated along the course of the river. In this paper, the water quality assessment was performed by exploration of monitoring data, gathered through the year 2004. The analysed set of data includes the values of over 50 quantity parameters recorded with different frequencies (1 ÷ 2 times a year). The water quality in the river was classified according to the operative in Poland classification, which distinguishes 5 purity classes. The results show that the water in the river is strongly polluted, mainly because of high microbiological pollution. In the whole course of the river, there is no monitoring sites with the water classified into two purest classes (classes I and II). 18% sites was categorized into class III, 64% into class IV, and 18% into the worst class V. The other part of the paper contained an analysis of seasonal variability of monitoring parameters. Some of them show changes with distinct seasonal profile (BOD5, COD, nitrates, chlorophyll A, dissolved O2). Metals contents and microbiological pollution change less remarkably.