Zastosowanie akceleratorowej spektrometrii mas (AMS) w przedklinicznych badaniach leków. Cz. 1, Podstawy metodyczne

Łączne zastosowanie liniowego akceleratora lekkich jonów i detektora mas wysokiej rozdzielczości do badania próbek związków organicznych zawierających odpowiedni znacznik izotopowy pozwala na osiągnięcie poziomów czułości oznaczeń niedostępnych przy użyciu innych metod analitycznych. Przy użyciu substancji aktywnych leków, zawierających cząsteczki znakowane izotopem węgla ¹⁴C, metodą AMS można oznaczać femtomolowe stężenia badanych związków, co pozwala na oznaczenie parametrów farmakokinetycznych (PK) oraz śledzenie transformacji metabolicznych z pojedynczego podania dawki sub-farmakologicznej (np. 100 μg!). Ten nowy sposób pozyskiwania informacji o losach leku w ustroju pacjenta, które zwykle były efektem znacznie bardziej skomplikowanych badań klinicznych pierwszej fazy określa się mianem mikrodozowania lub badań klinicznych fazy zerowej. Metoda mikrodozowania z zastosowaniem AMS jest obecnie w stadium walidacji, to znaczy badaniom podaje się głównie leki generyczne, dla których parametry PK wyznaczano już wielokrotnie metodami klasycznymi. Instytut Farmaceutyczny uczestniczy w drugim już projekcie europejskim, w którym multidyscyplinarne konsorcjum międzynarodowe testuje technikę AMS w zastosowaniu do różnorodnych leków i różnych populacji pacjentów, co skłania do podjęcia próby zapoznania szerszego grona chemików z potencjałem i zastosowaniami medycznymi tej techniki.

---

A review, with 40 refs., and fundamentals of combined applications of linear accelerator and high resolution mass spectrometer for detection of org. compds. containing suitable ¹⁴C labels in femtomol concns. for studying pharmacokinetic parameters and metabolic fate of drugs from single sub-pharmacolog. dose.