Koszty transportu kolejowego i samochodowego w kontekście bilansowania rynku surowców skalnych w Polsce

Intensyfikowany w ostatnich latach rozwój inwestycji w budownictwie mieszkaniowym, przemysłowym i infrastrukturalnym wymaga znacznych ilości surowców skalnych. W sytuacji znacznych niedoborów kruszyw w regionach deficytowych zachodzi potrzeba transportowania kruszyw z regionów posiadających nadmierne w stosunku do potrzeb własnych zdolności produkcyjne. Do przewozu kruszyw wykorzystywane w Polsce są w zasadzie dwa rodzaje środków transportu, a mianowicie: kolejowy i samochodowy. Wybór rodzaju transportu jest uwarunkowany możliwo¬ściami technicznymi przewozu i względami ekonomicznymi, przy czym transport kolejowy praktycznie nie występuje jako samodzielny środek, ponieważ zwykle zachodzi konieczność dostarczenia kruszywa samochodem do rampy/bocznicy kolejowej, a później do odbiorcy. W artykule zaprezentowano wyniki badań dotyczących kosztów przewozu kruszyw transportem samochodowym i kolejowym. Na ich podstawie określono graniczne opłacalne odległości przewozu analizowanymi środkami transportu dla różnych ładowności z uwzględnieniem ewentualnych opustów. W podsumowaniu podkreślono konieczność wykorzystania w większym stopniu transportu kole¬jowego kruszyw na dalsze odległości i wskazano na niezbędne przedsięwzięcia modernizacyjne sieci kolejowej.

---

In recent years the intensified development of investments in housing, industrial and infrastructure requires large amounts of rock materials. In the event of significant shortage of aggregates in some regions, there occurs the necessity to transport them from the regions of excessive production capacities comparing to their own needs. For transport of aggregates in Poland basically two types means of transport are used: trains and cars. The type of transport is usually chosen on the basis of technical possibilities and economics. Generally rail transport does not exist as such, because it is necessary to combine it with car transport to deliver the aggregates to railway siding and then to the recipient. This paper presents the results of a study on the cost of aggregates transport by road and rail. The viable distances for each kind of transport are specified for different load capacities and the needed discounts are evaluated. In conclusion, the need to make greater use of rail transport to deliver aggregates over long distances is emphasized, and the necessary modernization of railway network is pointed out.