Stymulacja przypływu węglowodorów z łupków. Zabiegi hydraulicznego szczelinowania formacji łupkowych

Rozdział poświęcono zabiegom hydraulicznego szczelinowania w łupkach. Dokonano charakterystyki geometrii szczelin wykonywanych w łupkach oraz ich znaczenie w efektywnym udostępnianiu tych złóż. Omówiono rolę pomiarów mikrosejsmicznych w interpretacji geometrii szczelin charakteryzując ciecze zabiegowe do szczelinowania łupków i warunki ich stosowania oraz fizyczne zjawiska zachodzące w złożu podczas zabiegu szczelinowania. Przedstawiono charakterystykę materiałów podsadzkowych oraz ogólne aspekty oczyszczania odwiertów po zabiegach. Opracowanie w 1990 r. nowej metody wydobywania gazu ziemnego uwięzionego w przestrzeniach porowych łupków, czyli połączenie dwóch technologii: wierceń horyzontalnych i hydraulicznego szczelinowania umożliwiło tworzenie i powiększanie szczelin istniejących w strukturach skał łupkowych. Od tego czasu na całym świecie zainteresowanie niekonwencjonalnymi zasobami gazu ziemnego stale wzrasta [9J, a dzięki ciągłemu udoskonalaniu technik eksploatacyjnych, niekonwencjonalne złoża gazu w skałach macierzystych stały się dostępne.

---

This chapter is devoted to hydraulic fracturing treatments in shale. The methods of acquisition were presented, considering the specific features of natural gas deposits located in shale structures. Complicated geometry of fractures made in shale was described and its significance in effective deposit exploitation. The role of micro-seismic measurement was discussed in interpretation of fracture geometry. General characteristics was made of treatment fluids for shale fracturing and conditions for their application. Physical phenomena occurring in the deposit during fracturing treatment were described. The backfill was described and general aspects of cleaning the boreholes after treatment.