Ewolucyjne metody uczenia ukrytych modeli Markowa

Ukryte modele Markowa stanowią narzędzie modelowania statystycznego wykorzystywane do analizy i przewidywania zjawisk o charakterze sekwencji zdarzeń występujących na przykład w rozpoznawaniu mowy i gestów oraz modelowaniu sekwencji biologicznych. Aby ukryty model Markowa mógł z powodzeniem zostać zastosowany w praktyce, konieczne jest określenie jego topologii i wyznaczenie wartości jego parametrów. Istniejące metody klasyczne nie zawsze są zdolne do dostarczenia wystarczająco dobrych modeli. Dlatego też, w ostatnich latach obserwuje się wzrost zainteresowania możliwością stosowania innych technik, zwłaszcza opartych na mechanizmach stochastycznych. W artykule przedstawione są sposoby wykorzystania w procesie budowy ukrytych modeli Markowa metod ewolucyjnych. Przeprowadzona jest również ocena jakości otrzymywanych w ten sposób modeli.

---

Hidden Markov models (HMMs) are a statistical tool for analyzing and modeling time-series data. They have been successfully used in many areas requiring time-series analysis for example in speech recognition, DNA sequence analysis or forecasts of stock prices. To use a HMM in practice, the topology and the values of its parameters have to be determined. The existing classical methods for HMM training are not always able to provide sufficiently good models. Therefore, in recent years, we observe an increasing interest in developing other methods for HMM training, especially ones involving evolutionary mechanisms. This paper presents how evolutionary methods can be used to build HMMs. The quality of the obtained in this way HMMs is also discussed.