Techniki immobilizacji stosowane w biotechnologiach ochrony środowiska. Część I. Immobilizacja osadu czynnego

Zjawisko immobilizacji jest to zespół czynników i działań skutkujących ograniczeniem swobody poruszania się poszczególnych atomów, cząsteczek, a w konsekwencji całego materiału (w tym biologicznie aktywnego) poprzez adsorpcję na powierzchni nośnika lub wewnątrz specyficznych struktur. W opracowaniu przedstawia się i porównuje obecnie stosowane metody oraz techniki unieruchamiania komórek żywych znajdujące zastosowanie w unieszkodliwianiu zanieczyszczeń ściekowych różnorodnego pochodzenia. Wybrane techniki dotyczą przede wszystkim immobilizacji biocenozy osadu czynnego, a także wyizolowanych z tej biocenozy poszczególnych rodzajów i gatunków drobnoustrojów. Szczegółowo omówione zostały właściwości fizyko-chemiczne hydrożeli jako nośników mikroorganizmów osadu czynnego oraz efektywność immobilizowanych procesów nitryfikacji i denitryfikacji. Obok metod opartych na działaniu unieruchomionych drobnoustrojów, istotną rolę odgrywa także specyficzny rodzaju immobilizacji - samoorganizacja komórek, tzw. fiokulacja. Omówiono korzyści i możliwość praktycznego stosowania alternatywnych metod dekoloryzacji ścieków przemysłowych oraz usuwania metali ciężkich opartych na działaniu immobilizowanych drobnoustrojów.

---

The phenomenon of immobilization can be best described as a set of factors and actions resulting in a restriction of freedom of movement of individual atoms, molecules, and consequently all the material (including biologically active) by adsorption on the carrier's surface or within specific structures. The elaboration presents and compares the new and currently used methods and techniques for immobilization of living cells applicable in disposal of sewage pollution of diverse origins. Selected techniques relate primarily to immobilization of activated sludge biotic community, and also isolated from this bio-tic community individual genus and species of microorganisms. The physico-chemical properties of hydrogels as carriers of activated sludge microorganisms and the effectiveness of immobilized nitrification and denitrification processes have been in detail discussed. In addition to methods based on immobilized microbial activity, an important role plays also a specific types of immobilization - self-organization of cells, so called floccu-lation. The benefits and possibility of practical use of alternative methods in industrial wastewater discoloration and heavy metals removal based on the action of immobilized microorganisms were also discussed.