Moral conflict as the basic fact of morality in architectural practice An opinion against the formulation of a code of ethical principles in architecture

Architecture is at present "the only liberal profession whose welfare - possibly its very survival - depends on its ability to enunciate and rally around a set of moral principles. The fact that these principles shift and evolve only makes the topic more intriguing and worthy of study" . At present only? The first to write of the notion of truth from a moralizing and uncompromising perspective in the architectural context was the British architect A. W. Pugin in the 19th century. His idea, of architecture as a socio-ethical crusade, grew into rhetoric in the 20th-century period of the modernist avant-garde. It was then too that it became clear just how much caution is needed in applying the notions of truth and falsehood, for they may be abused, and more: shown to be empty without the attitude of one who bandies them about. Apparent at first glance is the extent to which the area is sensitive and susceptible to duplicity and hypocrisy; with the significance for our work, all the more caution is required in attempts to perceive it. The British philosopher Bernard Williams warns: "If there is such a thing as what people are really, it may be that ... it does not very much differ from what people are in fact, in whose lives moral considerations play a significant, shaping, but often uncertain role".

---

Konflikt jest stanem różnicy i dysharmonii między niekompatybilnymi lub sprzecznymi elementami, skutkiem zderzenia sprzecznych interesów. Jest zarówno [...] otwartą walką [...], jak zmaganiem przeciwnych sil. W psychologii definiowany jest jako walka psychiczna, wynikająca z przeciwnych lub funkcjonujących jednocześnie impulsów, pragnień bądź tendencji. Wynika zwykle z różnic celów, założeń lub oczekiwań jednostek bądź grup. Pojawia się również w wyniku rywalizacji o określone zasoby lub w wyniku sprzeczności. Odpowiedź na pytanie, na czym polega spójność działania i refleksji moralnej, prowadzi do konstatacji, iż właśnie konflikt jest podstawowym faktem moralności. Poruszanie się po obszarze systemu wartości w praktyce architektonicznej jest zatem bardziej zdeterminowane analizą możliwych konfliktów i ich aspektów, niż formułowaniem kodeksu zasad postępowania. Dotyczy to tak dydaktyki architektonicznej, jak i wykonywania zawodu. Na tej ostatniej płaszczyźnie brak spójności refleksji moralnej, oraz deklarowanych i postulowanych postaw moralnych z faktycznym działaniem jednostek i grup, jest czynnikiem obniżającym jakość wizerunku architekta i poziom etyki zawodu.