Tytuł pozycji:
The key role of design knowledge in developing a research methodology for a research project on re-design of nineteenth-century public parks (HYPPE)
In this article we pay attention to some theoretical backgrounds for the redesign of nineteenth-century public parks in Central and Eastern Europe. The research is part of a larger project ‘The design history of nineteenth-century public parks in Central and Eastern Europe; contemporary use and future development’ (HYPPE), initiated by the Faculty of Landscape Architecture and Urbanism in Budapest, in which nine schools of landscape architecture in nine different countries in Central and Eastern Europe participate and collaborate. We will focus here on some theoretical backgrounds, that form the foundation for a research and design approach, in which the diversity and similarity of the sites, contexts and design problems can be assured. Product (plan and realisation) and process (design) play a role in the parks as object of planning and design; on the one hand we distinguish between land, landscape and landscape architecture, on the other one - at the same time the difference in approaches between science and design play a role in the relation between research and design. In the second part backgrounds and principles, that underpin the relation between conservation and development in historical settings of parks are dealt with. Different design approaches - from restoration to complete reconstruction are highlighted. Applying these principles to nineteenth-century public parks in Central and Eastern Europe shows, where generic backgrounds and specifics of site, history and culture meet. In the third part the new challenges for landscape architecture, that society requires from contemporary planning and design is elaborated. Energy transition, water management and the creation of healthy environments for people are as such not new for landscape architecture, but in this stage new steps have to be taken, that reach beyond, what is already practised. Here the explorative and experimental character of the design approach comes to the surface because for these aspects there are no precedents yet, they have to be developed by practice, research on evidence and imagining solutions, that are beyond the usual practice of energy transition, water management and the creation of healthy environments for people. For landscape architecture a synthetical and coherent design concept forms the core of the contribution; the search for a meaningful new order.
W artykule zwrócono uwagę na teoretyczne tło przeprojektowywania XIX-wiecznych parków publicznych w Europie Środkowej i Wschodniej. Badania są częścią większego projektu - „Historia projektowania XIX-wiecznych parków publicznych w Europie Środkowej i Wschodniej; współczesne użytkowanie i przyszły rozwój” (HYPPE) zapoczątkowanego przez Wydział Architektury Krajobrazu i Urbanistyki w Budapeszcie, w którym uczestniczyło dziewięć różnych krajów w Europie Środkowej i Wschodniej. Skoncentrowano się na teoretycznym tle stanowiącym podstawę dla badań i podejścia projektowego i zapewniającym różnorodność i podobieństwo miejsc, kontekstów i problemów projektowych. Produkt (plan i realizacja) oraz proces (projektowanie) odgrywały rolę w parkach jako skutek planowania i projektowania; z jednej strony rozgraniczamy ziemię, krajobraz i architekturę krajobrazu, z drugiej - w tym samym czasie różnica w podejściu pomiędzy nauką i projektowaniem odgrywa znaczącą rolę w relacji pomiędzy badaniami a projektowaniem. W drugiej części omówiono tła i zasady stanowiące podstawę relacji pomiędzy konserwacją i rozwojem w historycznych założeniach parkowych. Podkreślono różne podejścia projektowe - od zachowawczej konserwacji do całkowitej rekonstrukcji. Zastosowanie tych zasad do XIX-wiecznych parków publicznych w Europie Środkowej i Wschodniej pokazuje, gdzie spotykają się ogólne tła i specyfika miejsca, historii i kultury. W trzeciej części omówiono nowe wyzwania dla architektów krajobrazu, wynikające z oczekiwań społecznych wobec współczesnego planowania i projektowania. Transformacja energetyczna, gospodarka wodna i tworzenie zdrowego środowiska życia ludzi nie są rzeczami nowymi dla architektów krajobrazu, ale na tym etapie należy podjąć nowe działania, wykraczające poza to, co do tej pory było praktykowane. W tym przypadku na pierwszy plan wychodzi eksploracyjny i eksperymentalny charakter podejścia projektowego, ponieważ są to aspekty bezprecedensowe i muszą zostać wypracowane poprzez praktykę, badania dowodów i wyobrażanie rozwiązań, wykraczających poza powszechną transformację energetyczną, zarządzanie wodą i tworzenie zdrowych środowisk dla ludzi. Dla architektury krajobrazu rdzeń wkładu stanowi syntetyczna i spójna koncepcja projektowania; poszukiwanie znaczącego i nowego porządku.
Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).