Własności mechaniczne żeliwa sferoidalnego po dwustopniowym hartowaniu izotermicznym

W pracy przedstawiono wyniki badań dwustopniowego hartowania izotermicznego żeliwa z grafitem kulkowym. W tym celu wykonano odlewy z żeliwa sferoidalnego, z których wycięto pięciokrotne próbki wytrzymałościowe. Próbki austenityzowano 60 min. w temperaturze 900°C, a następnie hartowano w złożu fluidalnym celem uzyskania żeliwa ADI. Część próbek zahartowano konwencjonalnie (jednostopniowo) w temperaturze: 275°C i 350°C. Czas hartowania wynosi: w temperaturze 275°C: 75 i 120 min., zaś w temperaturze 350°C: 10, 30 i 60 minut. Pozostały zestaw próbek poddano dwustopniowemu hartowaniu izotermicznemu. W pierwszej kolejności wszystkie hartowano przez 10 min. w temperaturze 350°C, a bezpośrednio potem w temperaturze 275°C przez czas 30, 60 i 90 min. Dla każdego wariantu obróbki cieplnej wykonano po trzy próbki, które poddano badaniom na maszynie wytrzymałościowej celem określenia Rm, R0,2, i As, a także badaniom twardości. Ustalono, że dla pewnych parametrów dwustopniowego hartowania izotermicznego uzyskuje się lepszą kombinację własności wytrzymałościowych i plastycznych niż w wypadku hartowania jednostopniowego. Powyższe potwierdziło tezę, która legła u podstaw podjęcia prac nad dwustopniowym hartowaniem izotermicznym żeliwa sferoidalnego.

---

The results of two step austempring of ductile iron presented. Five - fold tensile specimens were cut from YII - type experimental castings. The specimens were austenitized 60min in the temperature 900°C, and then fluid bed isothermally quenched. One set of the specimens was conventionally quenched at the temperature 275 and 350°C. The holding time at given temperature was: 75 and 120 min. and 10, 30 and 90 min for the temperature 275 and 350°C, respectively. The second set of the specimens was two-step austempered, which included quenching of the specimens at two different temperatures. First, all the specimens were 10 minutes quenching at the temperature 350°C and then they were transferred into the fluid bed of the temperature 275°C, where were hold for 30, 60 and 90 minutes. For each heat treatment parameters 3 specimens were used, which were subjected the tensile test experiment to evaluate tensile Rm and ultimate yield strength R0,2 and elongation A5. Moreover the hardness measurement were carried out. On the basis of the results obtained in this experiment it was concluded that two-step austempering has allowed better combination of strength and ductility than in the case of conventional heat treatment.