Radiacyjna sterylizacja kolagenu

Procedury przygotowania i przechowania przeszczepów [1] odbywają się w wyspecjalizowanych laboratoriach nazywanych bankami tkanek. W przypadku protez biologicznych (opatrunków) proces przygotowania kończy się sterylizacją produktu. Do wyjaławiania wyrobów medycznych i biomateriałów stosuje się obecnie rutynowo promieniowanie jonizujące. Technika ta znajduje stale nowe zastosowania np. do wytwarzania implantów na indywidualne zamówienie. Sterylizacja [2] i dostarczenie do odbiorcy powinno nastąpić w ciągu 48 h od złożenia zamówienia. Wymaganiom tym może sprostać jedynie metoda radiacyjna. W szczególności polecana jest wiązka szybkich elektronów [3], w której czas wyjaławiania jest rzędu kilku sekund. Unikatową zaletą promieniowania jonizującego, zapobiegającą wtórnemu zakażeniu, jest sterylizacja wyrobu w całej objętości, w opakowaniu jednostkowym i zbiorczym. Zapewniona jest przy tym wysoka skuteczność inaktywacji patogenów, dobra penetracja i nieznaczne jedynie podniesienie temperatury, co ma znaczenie w przypadku wyjaławiania termolabilnych materiałów i tkanek. Działanie promieniowania jonizującego powoduje stosunkowo niewielkie zmiany we właściwościach fizyko-chemicznych w tkankach i ich składnikach. Przykładowo omówiono wyniki badań radiolizy kolagenu w kontekście jego zastosowań do otrzymywania biokompatybilnych opatrunków.

---

The procedures for the preparation and storage of transplants [1] take place in specialized laboratories called tissue banks. In the case of biological prostheses (dressings), the preparation process ends with the sterilization of the product. Currently, ionizing radiation is routinely used to sterilize medical devices and biomaterials. This technique is constantly finding new applications, e.g. for the production of implants for individual orders. Sterilization [2] and delivery to the recipient should take place within 48 hours of placing the order. Only the radiation method can meet these requirements. Especially recommended is an electron beam [3] in which the sterilization time is in the order of a few seconds. The unique advantage of ionizing radiation, preventing recontamination, is sterilization of the product in its entire volume, in unit and collective packaging. The high efficiency of pathogen inactivation, good penetration and only a slight increase in temperature are ensured, which is important in the sterilization of thermolabile materials and tissues. The action of ionizing radiation causes relatively small changes in the physicochemical properties of tissues and their components. For example, the results of collagen radiolysis are discussed in the context of its applications for the production of biocompatible dressings.