Problem kontekstu w teoriach komunikowania społecznego

The diversity of paradigms and research perspectives in social sciences results in multiple definitions of context. The definitions vary in the structure of their elements and methods of building the concept as well as its scope. The article presents some modern social theories, in which the problem of context has been addressed: The Bakhtin Circle, symbolic interactionism, ethnography of speaking, conversation analysis and critical discourse analysis. The main similarities and differences among the approaches are put under scrutiny by the author. The article’s aim is to initiate work on a more accurate notion of context in social sciences.

Wielość paradygmatów i perspektyw badawczych w naukach społecznych sprawia, że elementy tworzące kontekst, sposoby jego konstruowania, jak i same jego granice nie są jednoznacznie zdefiniowane. W artykule przeanalizowane zostały różne sposoby ujęcia kontekstu w wybranych współczesnych teoriach społecznych (Koło Bachtinowskie, interakcjonizm symboliczny, etnografia mówienia, analiza konwersacyjna i krytyczna analiza dyskursu), wskazane zostały podobieństwa i różnice w omawianych podejściach badawczych. Analiza sposobów ujęcia kontekstu interakcji może przyczynić się do uporządkowania sposobów kon- ceptualizacji kontekstu w naukach społecznych.