NA TROPIE „SZTUKI ZWYRODNIAŁEJ” KONFISKATA DZIEŁ SZTUKI MODERNISTYCZNEJ DOKONANA PRZEZ NARODOWYCH SOCJALISTÓW W 1937 R., ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM SZCZECINA, WROCŁAWIA I BYTOMIA

75 lat temu, w 1937 r. w Niemczech rozpoczęła się bezprecedensowa kampania przeciw sztuce modernistycznej. Narodowi socjaliści w ciągu kilku miesięcy skonfiskowali ponad 21 000 dzieł tzw. „sztuki zdegenerowanej“ 1400 malarzy, grafików i rzeźbiarzy z około 100 muzeów. Doprowadziło to do sytuacji, że modernizm prawie w całości zniknął ze zbiorów publicznych. Bezpośrednio po zakończeniu II wojny światowej zrehabilitowano twórców modernizmu i ówczesne modernistyczne kierunki mają dzisiaj swoje stałe miejsce w historii sztuki. Po akcji konfiskaty do dnia dzisiejszego nie odzyskano tych znakomitych zbiorów. Aby rozliczyć ówczesne zdarzenia, przeprowadzone w ramach narodowosocjalistycznej polityki sztuki, z inicjatywy fundacji Ferdynanda Möllera wiosną 2003 r. powołano do życia jednostkę badań nad „sztuką zdegenerowaną“ na Wolnym Uniwersytecie Berlina. Zespół naukowców pod kierownictwem profesora Klausa Krügera w swej pracy bardzo szczegółowo rekonstruuje akcję konfiskaty z roku 1937. Celem jest wykonanie inwentaryzacji wszystkich obiektów dotkniętych konfiskatą. Każde dzieło w celu identyfikacji będzie miało niezbędną dokumentację. W centrum uwagi badań dokumentacyjnych są losy skonfiskowanych dzieł sztuki aż do momentu, gdy znalazły się w obecnym miejscu – wieloaspektowe, a w jednostkowych przypadkach politycznie kontrowersyjne poszukiwanie zaginionej sztuki.Od kwietnia 2010 r. do części bazy danych z ilustracjami „Wykazu wszystkich dzieł sztuki skonfiskowanych w 1937 r. z niemieckich muzeów w ramach akcji »sztuka zdegenerowana«” każdy zainteresowany użytkownik ma bezpłatny dostęp w Internecie (http://entartetekunst.geschkult.fu-berlin.de). Baza danych jest nieodzownym środkiem pomocniczym dla pracowników muzeów, zwłaszcza w związku ze zintensyfikowaniem proweniencyjnych poszukiwań dokumentacyjnych na płaszczyźnie międzynarodowej, w instytucjach publicznych.