Parliamentary Review of the Constitutionality of Bills – Some Remarks on the Background of the Article 34 p. 8 of the Standing Orders of the Sejm

According to the Standing Orders of the Sejm the Speaker of the Sejm, after seeking the opinion of the Presidium of the Sejm, may refer any bills which raise doubts as to their consistency with law, in particular with the Constitution, to the Legislative Commit- tee for its opinion. If the Committee finds the bill unconstitutional and therefore in- admissible, the Speaker can refuse to initiate the legislative procedure. The above reg- ulation has for many years raised doubts as to its consistency with the Constitution, in particular the constitutional right to legislative initiative (Article 118) or the rule of considering statutes in three readings by the Sejm (Article 119, Article 120). The arti- cle presents the genesis and the analysis of the current regulation of the parliamenta- ry review of the constitutionality of bills in Poland at the very beginning of the legis- lative procedure, the controversies that arise on that background and the discussion on that issue among the representative of the doctrine as well as conclusions de lege lata and de lege ferenda.

Zgodnie z art. 34 ust. 8 Regulaminu Sejmu Marszałek Sejmu po uzyskaniu opinii Pre- zydium Sejmu może skierować projekt ustawy, wobec którego istnieje wątpliwość o ich sprzeczności z obowiązującym prawem, w tym z Konstytucją, do Komisji Ustawodaw- czej celem wyrażenia opinii. W przypadku, gdy Komisja zaopiniuje projekt jako niedo- puszczalny, Marszałek może nie nadać mu dalszego biegu. Powyższa regulacja od dawna wzbudza wątpliwości dotyczące jej zgodności z Konstytucją, w szczególności z konsty- tucyjnym prawem inicjatywy ustawodawczej (art. 118), zasadą rozpatrzenia projektu ustawy przez Sejm w trzech czytaniach (art. 119) oraz podejmowania ostatecznej de- cyzji w sprawie uchwalenia ustawy przez Sejm in pleno (art. 120). W artykule przedsta- wiono genezę i analizę obowiązujących rozwiązań prawnych w zakresie parlamentar- nej kontroli konstytucyjności prawa w Polsce w ramach kontroli wstępnej, kontrowersje powstałe na tym tle i związaną z tym dyskusję w doktrynie, jak również wnioski de lege lata i de lege ferenda.