Charakterystyka wybranych zaburzeń emocjonalnych po udarze prawej półkuli mózgu

Stosunkowo mało poznanym zagadnieniem są mózgowe substraty poszczególnych procesów emocjonalnych oraz ich zaburzeń. Ogólnym celem prezentowanych badań była ocena wybranych problemów emocjonalnych po udarze niedokrwiennym prawej półkuli mózgu. Scharakteryzowano stan afektywny oraz zdolność słuchowego i wzrokowego rozpoznawania emocji. W badaniach wzięło udział 30 pacjentów po prawostronnym udarze mózgu oraz 31 osób zdrowych. Posłużono się Skalą HAD (Hospital Anxiety and Depression Scale – Zigmond i Snaith, 1983), Skalą Manii według Pużyńskiego (1979), Testem Prozodii Emocjonalnej z baterii neuropsychologicznej do oceny zaburzeń językowych po uszkodzeniach prawej półkuli mózgu (The Right Hemisphere Language Battery – Bryan, 1995; Łojek Skotnicka, Bryan, 2000) oraz Testem Rozpoznawania Wyrazu Emocjonalnego Twarzy (Facial Affect Recognition Test – Ekman i Friesen, 1976). U chorych z uszkodzeniem prawej półkuli mózgu zaobserwowano nasilone w różnym stopniu zaburzenia afektywne o charakterze depresyjnym lub maniakalnym. Jednocześnie wystąpił związek między prozodią recepcyjną i zdolnością rozpoznawania emocjonalnego wyrazu twarzy. Stwierdzono dysocjację zaburzeń różnicowania emocjonalnego w zakresie badanych modalności: najmniej problemów sprawiała wzrokowa identyfikacja „radości” oraz słuchowa identyfikacja „smutku”. Przeprowadzone badania ukazują związek zaburzeń emocjonalnych z uszkodzeniem prawej półkuli mózgu. Wyniki sugerują również ponadmodalny mechanizm percepcji emocjonalnej, której przebieg zależy od treściowej specyfiki bodźca.

The brain substrates of individual emotional processes and of their disorders are relatively poorly known. The objective of this study was evaluation of selected emotional disturbances following ischaemic stroke of the right hemisphere. The state of affect as well as the capability of visual and auditory recognition of emotion were characterised. 30 patients after the right hemispheric stroke and 31 healthy subjects took part in the study. The following instruments were utilised in the study: Hospital Anxiety and Depression Scale (Zigmond, Snaith, 1983), Mania Scale (Pużyński, 1979), Emotional Prosody Test from The Right Hemisphere Language Battery (Bryant, 1995; Łojek et al., 2000) and Facial Affect Recognition Test (Ekman, Friesen, 1976). In patients with damage to the right hemisphere of the brain, emotional disorders of depressive and manic nature of varying severity were observed. A strong association was found between receptive prosody and the ability to recognice facial affect. The dissociation of emotional differentiation disorders was found with respect to the analysed modalities: visual recognition of joy and auditory recognition of sadness caused the least problems. This study demonstrates the association between affective disturbances with right hemisphere damage. The results suggest an non-specific common machanism of emocional perception whose course is dependent on the content specification of a stimulus.