Edward Lipiński w poszukiwaniu perspektywicznego modelu gospodarki socjalistycznej

Cechą dorobku intelektualnego Edwarda Lipińskiego jest jego interdyscyplinarność: obok wielu pozycji z zakresu historii polskiej myśli ekonomicznej znajdujemy tu prace poświęcone teorii ekonomii i polityce społeczno-gospodarczej Polski. Lipiński jako uważny i zaangażowany ekonomista wielokrotnie krytykował błędy i wypaczenia funkcjonującej gospodarki socjalistycznej i wskazywał kierunki jej naprawy. W tekstach z zakresu polityki społeczno-gospodarczej często porównywał socjalizm i kapitalizm; zdawał sobie sprawę, że obydwa systemy mają swoje wady oraz zalety. Jako zdeklarowany socjalista Lipiński poszukiwał autentycznego modelu socjalizmu, który miałby być zbudowany z idei socjalistycznych i wybranych rozwiązań organizacyjnych sprawdzonych w gospodarce kapitalistycznej, w szczególności dotyczących funkcjonowania przedsiębiorstw. Główne cechy tego proponowanego modelu gospodarki socjalistycznej można odnaleźć w jego pracach z zakresu polityki społeczno-gospodarczej. W artykule przedstawiono ewolucję poglądów Edwarda Lipińskiego na „realny socjalizm” jako ustrój funkcjonujący w Związku Radzieckim, a po II wojnie światowej także w Polsce i innych krajach Europy oraz cechy postulowanego przez niego modelu gospodarki.

The intellectual legacy of Edward Lipiński is characterized by his interdisciplinary interests: apart from numerous publications on the history of Polish economic thought, there are many works on economic theory and social and economic policy in Poland. As an attentive and engaged economist, Lipiński criticized faults and perversions of the existing socialist economy and indicated the directions of its improvement. In his works on socioeconomic policy, he often compared socialism and capitalism, being aware of their virtues and shortcomings. As a dedicated socialist, Lipiński was looking for an authentic model of socialism, which could combine socialist ideas with some organizational solutions tested in the capitalist economy, especially regarding the functioning of enterprises. The main features of the proposed model of socialist economy can be found in his works on socioeconomic policy. The article shows the evolution of Edward Lipiński’s views on the so-called real socialism as a system that functioned in Soviet Union, and after II World War also in Poland and other CEE countries. The author shows the main features of the economic model proposed by Lipiński.

Отличительной чертой интеллектуального наследия Эдварда Липиньского является его междисциплинарный характер: кроме многих позиций из области истории польской эко- номической мысли, мы находим здесь труды, посвященные теории экономики и социаль- но-экономической политике Польши. Липиньски был внимательным и ангажированным экономистом, многократно критиковал ошибки и извращения социалистической экономи- ки и указывал направления их исправления. В текстах, касающихся социально-экономи- ческой политики, он часто сравнивал социализм и капитализм, отдавая себе отчет в том, что обе системы имеют свои достоинства и недостатки. Липиньски был убежденным социалистом и вел поиск такой модели социализма, которая была бы построена на базе социалистических идей и избранных организационных решений, проверенных в капита- листической экономике, особенно касающихся функционирования предприятий. Главные черты этой предлагаемой модели социалистической экономики можно найти в его трудах из области социально-экономической политики. В статье представлена эволюция взгля- дов Эдварда Липиньского на так называемый „реальный социализм”, т.е. строй, функцио- нирующий в Советском Союзе, а после второй мировой войны также в Польше и в других странах Европы, а также черты предлагаемой им модели экономики.