Die DAIMONIA im Chludow-Psalter

Dwie nagie biegnące postacie, ukazane na fol. 96v Psałterza Chłudowa (ii. 1), opatrzone inskrypcją AAIMONIA - terminem występującym w tekście Psalmu 95, 5, którego ilustracją jest omawiana miniatura - w literaturze przedmiotu zwykle identyfikowane sąjako przedstawienia demonów. Gdyby tak było, stanowiłyby jednak ikonograficzny wyjątek wśród licznych w Psałterzu Chłudowa przedstawień złych duchów, niemal zawsze ukazanych w typie antropomorficznym uskrzydlonym (il. 2). Analogie formalne z przedstawieniami pogańskich idoli w bizantyńskim malarstwie książkowym (il. 4) i monumentalnym (il. 5), dwuznaczność terminu 5cauóvia (jako rzeczownik oznacza wprawdzie „demony, złe duchy", ale może też występować w funkcji przymiotnika „czczy, złudny, pusty") oraz wymowa Psalmu 95 (niemoc rzekomych bogów wyznawanych przez pogan wobec potęgi prawdziwego Boga) skłaniają do uznania, że w przypadku postaci na fol. 96v Psałterza Chłudowa mamy do czynienia z przedstawieniami „czczych, złudnych" bóstw pogańskich.