Fenomenologiczny projekt Ludwiga Wittgensteina

In this article the Author presents phenomenological aspects of Ludwig Wittgenstein’s philosophy. Wittgenstein’s phenomenology was a radical project, which concerned linguistic experience of the non linguistic world. The author considers this conception and its relationship with Edmund’s Husserl and positivistic theory of phenomenology. He answers the question why Wittgenstein abandoned this project.

Artykuł dotyczy ewolucji myśli Ludwika Wittgensteina z tzw. średniego okresu jego twórczości filozoficznej, tj. pism z lat 1929–1933. Autor, korzystając z tekstów wydanych przez samego Wittgensteina jak i ze spuścizny wydawanej po jego śmierci, tzw. „Nachlass”, rekonstruuje fenomenologiczny projekt wiedeńskiego filozofa. Wittgenstein rezygnując ze znanej z „Traktatu logiczno – filozoficznego” metafizycznej koncepcji związku języka i świata, zastanawia się w jaki sposób zdanie, a ściślej system zdań, wiąże się ze sferą przedmiotową. Wysuwa postulat fenomenologii – nauki opisowej, a nie wyjaśniającej, której zadaniem jest wskazanie podstawowych zjawisk czasowo–przestrzennych, które konstytuują doświadczenie. Fenomenologia Wittgensteina była projektem wciąż rozwijanym i zmienianym. Wittgenstein z jednej strony korzystał z dorobku filozofujących fizyków (Mach, Boltzmann, Hertz) zaś z drugiej, szereg stawianych przez niego tez pozwala łączyć jego stanowisko z fenomenologią Edmunda Husserla. Zdaniem autora niniejszego tekstu skonfrontowanie fenomenologii Wittgensteina z fenomenologią Husserlowską pozwala zobaczyć to, co jest wspólne filozofii języka i fenomenologii. Wittgenstein w okresie fenomenologicznym nieustannie balansował pomiędzy nastawieniem naturalnym – typowym dla filozofii analitycznej, a nastawieniem transcendentalnym charakterystycznym dla tradycji kantowsko–husserlowskiej. Na koniec autor wskazuje dlaczego Wittgenstein musiał zrezygnować z projektu analizy fenomenologicznej i przejść na pozycje analizy gramatycznej znanej najlepiej z „Dociekań filozoficznych”.