Między listami. Miłosz o Różewiczu – na marginesie „Braterstwa poezji”

Studium stanowi próbę opisu relacji między Czesławem Miłoszem a Tadeuszem Różewiczem, począwszy od entuzjastycznego stosunku Miłosza do wierszy z „Niepokoju” i pierwszych powojennych kontaktów. Mocniej zaakcentowana jest tu jego perspektywa, z rekonstrukcją jego lektury wierszy młodszego poety, ale wydobyte zostały również ukryte polemiki i nawiązania do „Trzech zim” we wczesnych utworach Różewicza i różnice światoobrazu obydwu twórców. Podstawą analizy jest ich wydana korespondencja („Braterstwo poezji”), zawierająca listy, zapisy rozmów, wiersze i materiały archiwalne, odzwierciedlająca nierówny rytm relacji, przerywany długimi okresami milczenia, epizodyczne spotkania, chimeryczność ocen Miłosza, wahających się między podziwem a ostrą krytyką, powściągliwość polemiczną oraz przekorę Różewicza, ale przede wszystkim odsłaniająca silną, ukrytą, intymną więź między nimi.

The study is an attempt at grasping the connections between Czesław Miłosz and Tadeusz Różewicz, beginning with the former’s favourable attitude to the latter’s poems and their first post-war contacts. Miłosz’s perspective with a reconstruction of his reading the younger poet’s verses gains here stronger accentuation, though the author also exploits the hidden polemics and references to Miłosz’s “Trzy zimy” (“Three Winters”) in Różewicz’s early poems, as well as looks at the contrasts in world-images of the two poets. The basis of the analysis is “Braterstwo poezji” (“Brotherhood of Poetry”), a collection of correspondence including letters, conversation transcripts, poems and archive materials that mirror uneven rhythm of their relationship interrupted by long periods of silence, occasional meetings, Miłosz’s capricious assessment that oscillates between admiration and sharp criticism, Różewicz’s polemical restraint and contrariness, but primarily it unravels strong and hidden intimate bond between the two men of letters.