Digitalizacja i rozpowszechnianie utworów osieroconych w świetle dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/28/UE z 25 października 2012 r.

Objective – The article is intended to make readers more familiar with steps taken within the European Union to facilitate digitization and distribution of so-called orphan works by public libraries, educational institutions, museums and archives. Orphan works are those works the owners of which are not known or, if they are known, they cannot be found even if searched diligently. Research methods – Main method used is a critical analysis of the literature of the field. Basic source text is The Directive of the European Parliament and of the Council of 25 October 2012 on certain permitted uses of orphan works. Conclusions – Digitization and distribution of orphan works is a specific cultural and economic challenge. The Directive discussed sets common (for all member countries) legal framework for the use of such works and facilitates the implementation of projects focused on the digitization of the European cultural heritage.

Cel artykułu – Celem artykułu jest przybliżenie działań podejmowanych na poziomie Unii Europejskiej w kierunku ułatwienia digitalizacji i rozpowszechniania tzw. utworów osieroconych m.in. przez publicznie dostępne biblioteki, placówki oświatowe, muzea czy archiwa. Jest to kategoria utworów, w odniesieniu do których podmioty uprawnione nie są znane lub jeśli są znane, odnalezienie ich jest niemożliwe pomimo starannego ich poszukiwania. Metody badań – Główną metodę badań stanowi analiza i krytyka piśmiennictwa. Podstawowym źródłem była Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z 25 października 2012 r. w sprawie niektórych dozwolonych sposobów korzystania z utworów osieroconych. Wnioski – Digitalizacja i rozpowszechnianie utworów osieroconych stanowią szczególne wyzwanie kulturalne i ekonomiczne. Przyjęta Dyrektywa ustanawia wspólne dla wszystkich państw członkowskich ramy prawne w odniesieniu do postępowania z tego rodzaju utworami oraz ułatwia realizację projektów na rzecz digitalizacji europejskiego dziedzictwa kulturowego.