Die Kaperflotte von Iwan IV. dem Schrecklichen im Lichte von Akten des Herzoglich Stettiner Archivs

Moskiewska flota kaperska została powołana przez Iwana IV Groźnego w maju 1570 roku. Pomocy w jej organizacji udzielili carowi Duńczycy, a zwłaszcza książę Magnus. Miejscem stacjonowania okrętów moskiewskich dowodzonych przez admirała Kerstena-Rodego stał się Bornholm. Stąd flota moskiewska, licząca 15 jednostek, rozpoczęła w czerwcu 1570 roku działania na polskich i szwedzkich liniach komunikacyjnych. Udało się jej wówczas zagarnąć kilka statków podążających do Gdańska. Działalność jednostek moskiewskich spowodowała kontrakcję kaprów szwedzkich i polskich. Na ratunek flocie Kerstena-Rodego ruszyła na przełomie czerwca i lipca 1570 roku duńska eskadra dowodzona przez admirała Sylwestra Francka. Pojawienie się regularnych sił duńskich na wodach Bornholmu spowodowało wysłanie w połowie lipca 1570 roku na ten obszar sił głównych floty szwedzkiej pod dowództwem Klasa Flemminga. W tej sytuacji okręty duńskie wycofały się spod Bornholmu, a flota moskiewska została rozproszona przez Szwedów. W sierpniu 1570 roku Kersten-Rode zebrał ocalałe jednostki i rozpoczął ponownie patrolowanie wód w okolicach Bornholmu, utrudniając żeglugę głównie gdańszczanom. Ostatecznie o losie floty moskiewskiej przesądziły rokowania podjęte na początku września 1570 roku na kongresie w Szczecinie. Pod naciskiem Polski i Szwecji Dania wycofała się z poparcia udzielonego flocie moskiewskiej. Zmianę sytuacji widać chociażby na przykładzie losów moskiewskiej pinki Hase („Zając”), która nieoczekiwanie pod koniec września zawinęła do pomorskiego Mrzeżyna. Została ona aresztowana, a kaprów moskiewskich przesłuchano i wydano Szwedom. Utrata poparcia duńskiego spowodowała ostateczne rozwiązanie przez Iwana IV w listopadzie 1570 roku resztek floty moskiewskiej.

The Muscovite privateering fleet was founded by Ivan the Terrible in May 1570 with the help from the Danes, particularly prince Magnus. The Muscovite ships commanded by admiral Kersten-Rode were stationed in Bornholm. From this island the fifteen-ship Muscovite fleet launched their activities on Polish and Swedish communications lines in June 1570. They managed to seize several ships which were heading for Gdańsk. The activities of Muscovite ships roused Polish and Swedish privateers to counter-action. At the turn of June and July 1570 Danish squadron led by admiral Sylvester Franck came to Kersten-Rode’s fleet’s rescue. The appearance of regular Danish power on the waters of Bornholm brought about sending there, in the middle of July 1570, the Swedish main naval forces commanded by Klas Flemming. In result, Danish ships withdrew from Bornholm and the Muscovite fleet was shattered by the Swedes. In August 1570 Kersten-Rode gathered together the remaining ships and once again launched into patrolling the waters around Bornholm, hindering sailing, particularly of Gdańsk’s ships. Eventually, the fate of the Muscovite fleet was decided at the congress in Szczecin at the beginning of September 1570. Pressed by Poland and Sweden, Denmark withdrew its support to the Muscovite fleet. The way things went can be illustrated by the story of Muscovite pink Hase (“Hare”) which unexpectedly called at Pomeranian port Mrzeżyno (Deep). The ship was arrested, the Muscovite privateers interrogated and turned in to the Swedes. The loss of Danish support made Ivan the Terrible disband the remnants of the Muscovite fleet in November 1570.