Mroki przyszłości. O nurcie tzw. dark future w polskiej fantastyce naukowej

Artykuł pokazuje, iż autorzy fantastyki naukowej nierzadko przywołują mit postępu, sprawiając, że ich twórczość bywa postrzegana jako zbeletryzowana forma refleksji nad możliwymi kierunkami rozwoju cywilizacji. Najczęściej jednak pisarze zwykli ograniczać swe wizje do ambiwalentnych aksjologicznie obrazów przyszłości poddanej dyktatowi wszechobecnej techniki. Niekiedy zresztą – o czym przekonuje lektura dzieł należących do nurtu dark future – sama technika staje się przyczyną upadku ludzkich społeczności. W opowieściach zaliczanych do tego nurtu wątek zagłady jest wartością samoistną, ich autorzy sięgają po motywy zagrożenia ze strony techniki jedynie dla rozrywki. Toteż utwory owe odgrywają przede wszystkim rolę źródła eskapistycznej zabawy, dzięki której aktualizowane (ale również degradowane) są społeczne i cywilizacyjne obawy ludzkości.

The article shows that science-fiction writers oftentimes resort to the myth of progress due to which their creativity tends to be seen as a fictionalised form of reflection over the possible forms of civilisation development. Most often the writers for the most part limit their visions to axiologically ambivalent images of future subjected to the dictate of omnipresent technology. At times, of which dark future pieces of literature is the evidence, the technology itself becomes the cause of fall of human societies. In the stories included into the trend, the motif of extermination is a self-contained value, the novelists often reach for the motifs of threat rooted in technology only for enjoyment. As a result, the pieces are first and foremost a source of escapist play due to which social and civilisational fears of humanity are made real and degraded.