Czynniki wspomagające rozwój prozodyczny dziecka

Prozodia mowy stanowi ważny czynnik stymulujący rozwój mowy dziecka. Umiejętność odbioru i interpretacji zjawisk prozodycznych jest pierwszym etapem nabywania przez dziecko kompetencji fonologicznej. Umożliwia mu przede wszystkim segmentację ciągu mownego, dzięki której możliwe jest wyodrębnianie z niego jednostek językowych. Stopień opanowania kompetencji prozodycznej we wczesnych etapach ontogenezy mowy wpływa na tempo rozwoju mowy, zaś u dzieci w wieku szkolnym wiąże się z poziomem umiejętności płynnego czytania ze zrozumieniem. W artykule przedstawiono problematykę związaną z nabywaniem kompetencji i sprawności prozodycznej w ontogenezie mowy. Wymieniono biologiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju prozodii, a dokładniej scharakteryzowano czynniki środowiskowe, kształtujące kompetencję i sprawność prozodyczną dziecka. Omówiono także etapy rozwoju prozodycznego z uwzględnieniem dominujących w nich funkcji prozodii mowy.

Speech prosody is an important factor stimulating the development of the child’s speech. The ability to perceive and interpret prosodic phenomena is the first stage in the acquisition of phonological competence by the child. It first of all enables segmentation by the child of the speech sequence, owing to which it is possible to distinguish linguistic units in it. The degree of prosodic competence acquisition in the early stages of speech ontogeny influences the pace of speech development, while in school-age children it is associated with the level of fluent reading with comprehension. The present paper discusses the problems related to the acquisition of prosodic competence and skills in speech ontogeny. It presents biological and social determinants of prosody development and describes in greater detail the environmental factors that develop the child’s prosodic competence and skills. It also discusses the stages of prosodic development, taking into account the dominant functions of speech prosody in them.