Scope of Immunity of Members of the Bundestag – A Case Study of a Bundestag Member, Mr. Pofalla

Members of the Bundestag enjoy parliamentary immunity under the Basic Law. The mem- ber may be held liable or arrested for an offense punishable by criminal law only if the Bundestag permits it and waives the member’s immunity, unless the member is caught red-handed or on the following day. Since the majority rule also applies here, the deci- sion to waive immunity is decided by the governing majority. This raises the question, especially on the part of members of individual opposition parties, to what principles the Bundestag is subject to when deciding whether or not to waive the immunity of a mem- ber of the Bundestag. The Bundestag’s reservation of permission (Genehmigungsvorbe- halt) to conduct criminal proceedings according with the jurisprudence of the Federal Constitutional Court serves primarily the benefit of the parliament as a whole. The sub- jective rights of members of the Bundestag to certain conduct of the Bundestag cannot be derived directly from the Article 46 (2) of the Basic Law. However, pursuant to the second paragraph of Article 46 in conjunction with the second sentence of the Article 38 (1) of the Basic Law, a member of the Bundestag may demand that the Bundestag, deciding whether or not to waive his or her immunity, not be guided by unreasonable and arbitrary motives.

Posłowie do Bundestagu korzystają z zagwarantowanego w Ustawie Zasadniczej immu- nitetu parlamentarnego. Za czyn zagrożony karą poseł może zostać pociągnięty do odpo- wiedzialności albo aresztowany tylko wtedy, gdy Bundestag wyrazi na to zgodę i uchyli immunitet, chyba że zostanie on schwytany w chwili popełnienia czynu lub w ciągu na- stępnego dnia. Ponieważ również w tym przypadku ma zastosowanie zasada większości, decyzja o uchyleniu immunitetu leży w gestii większości rządzącej. Powstaje w związ- ku z tym pytanie, szczególnie po stronie deputowanych poszczególnych partii opozy- cyjnych, jakim zasadom podlega Bundestag przy podejmowaniu decyzji o ewentualnym uchyleniu immunitetu posła. Przysługujące Bundestagowi zastrzeżenie zezwolenia (Ge- nehmigungsvorbehalt) na przeprowadzenie postępowania karnego, zgodnie z orzecznic- twem Federalnego Sądu Konstytucyjnego, służy przede wszystkim parlamentowi jako całości. Z art. 46 ust. 2 Ustawy Zasadniczej nie można wyprowadzić wprost subiektyw- nych praw posła do określonego zachowania Bundestagu. Może on natomiast, na posta- wie art. 46 ust. 2 w zw. z art. 38 ust. 1 zd. 2 Ustawy Zasadniczej żądać, aby Bundestag podejmując decyzję o uchyleniu immunitetu, nie kierował się niemerytorycznymi i ar- bitralnymi motywami.