Znaczenie zmienności krańcowej użyteczności kosztu ponoszonego przez konsumenta dla wyceny dóbr nierynkowych

„Tłumienie kosztu” to zjawisko charakteryzujące się malejącą (w wartościach absolutnych) krańcową użytecznością ponoszonego przez konsumenta kosztu. Efekt ten został zaobserwowany w ba- daniach empirycznych, w których wykorzystano modele wyborów dyskretnych. Jego istnienie trudno pogodzić z neoklasyczną teorią ekonomii. W literaturze można znaleźć postulat, że tłumienie kosztu jest spowodowane błędną specyfikacją modelu – nieuwzględnieniem heterogeniczności preferencji. Przeprowadzona w tym artykule ana- liza pokazuje, że tak nie jest: w zależności od założeń dotyczących parametrycznego rozkładu preferencji w populacji, mimo zmian siły tego efektu, w każdym przypadku pozostaje on istotny statystycznie. Badanie zostało przeprowadzone w kontekście preferencji Polaków dotyczących zarządzania lasami państwowymi.

The paper investigates the importance of the so called ‘cost damping’ effect, understood as decreasing (in absolute terms) marginal utility of cost incurred by consumers. The effect was observed in many em- pirical studies applying discrete choice models, however, its presence is difficult to justify in the light of neoclassical economic theory. It has been proposed that cost damping can occur due to model mis-specification in the form of not accounting for preference heterogeneity. My analysis suggest otherwise – although the strength of the effect differs with respect to the assumptions regarding the functional form of the distribution of preferences in the population, the effect itself remains statistically significant. The analysis was conducted in the context of preferences regarding public forests management pro- grams in Poland.