Przyczynek do estetyki opery

Artykuł proponuje spojrzeć na operę jako dzieło złożone, wielowarstwowe. Można wyróżnić następujące warstwy: (a) muzyczno-orkiestrową (dalej: orkiestrową); (b) muzyczno-wokalną; (c) baletową (niekiedy); (d) przedstawieniową (daną przez libretto); (e) aktorską; (f) inscenizacyjną (reżyseria + scenografia). Cechą wyróżniającą operę jest (b), tj. warstwa muzyczno-wokalna. Pozwala to zrozumieć i odeprzeć rozmaite zarzuty stawiane dziełu operowemu, np. to, że akompaniament orkiestrowy jest banalny, libretto niezbyt skomplikowane a kunszt aktorski wokalistów niezbyt wysoki lub po prostu zły. Obiekcje te zapoznają fakt, że treść libretta jest przedstawiana przy pomocy śpiewu, który na dodatek ma być piękny sam dla siebie. Nie bierze się też pod uwagę, że śpiew stwarza rozmaite problemy aktorskie, których nie ma w teatrze normalnym, a w szczególności, prowadzi do rozmaitych konwencji w poruszaniu się śpiewaków. Autor wskazuje, że najbardziej rozpowszechniony typ pisarstwa o operze jest zbyt nastawiony na społeczny kontekst tego gatunku sztuki.

An article proposes to look on an opera as complicated and many-layered work. One can favour following layers: (a) musical-orchestral one (farther: orchestral); (b) musical-vocal one; (c) ballet (sometimes); (d) representational (given through libretto); (e) actor's; (f) producer's (direction and scenography). Distinctive feature of the opera is (b), i.e. musical-vocal layer. Such distinction permits to understand various reproaches placed to the work of opera and to repulse them, e.g. that orchestral accompaniment is banal, libretto not very complicated and actor's skill of vocalists not very high or simply bad. These objections ignore a fact, that content of libretto is represented by singing which in addition has to be beautiful as such. One forget also, that singing makes various actor's problems, which normal theatre do not have any, and especially, that singing forces singers to accept various conventions in moving on a stage. The paper points, that most widespread opinion about opera is disposed on the social context of this sort of art, as well.