Periodization and the notion of the baroque and (neo)baroque in British literature and culture

The paper is devoted to the category of the Baroque as a historical period of literature and culture, and the category of (neo)baroque, which has recently become relevant in the description of mod-ern/contemporary literary and cultural phenomena that exhibit the “crisis of representation” and the experience of dramatic movement and change of the world (this pertains to a large part of the so-called post-modernist literature). The article examines the relevance of these categories for the canon of English literature. The traditional periodi-zation of English literature does not usually reveal the historical peri-od of seventeenth-century Baroque and uses other categories instead, which are either Anglocentric/ethnocentric or refer to the style of the Italian Renaissance. The term “baroque” has become indispensable in literary-historical studies due to the necessity to create a transna-tional/simultaneous and more “spatial” history of literature(s) and culture(s) and because of the need for more universal tools of description.

L’article présente la catégorie du baroque, comme une époque historique dans la littérature et la culture, et celle du (néo)baroque, comme une notion devenue importante pour la description des phénomènes littéraires et culturels contemporains révélant « la crise de la représentation » et l’expérience du mouvement dramatique et du changement dans le monde (cela concerne une bonne partie de la littérature que l’on appelle « postmoderne »). L’objectif de cet article est de présenter la pertinence de ces catégories pour le canon de la littérature anglaise. En général, la périodisation traditionnelle de la littérature britannique ne se réfère pas à l’époque historique du baroque au XVIIème siècle. Aux fins de la périodisation, on emploie d’autres catégories, anglo- et ethnocentriques ou relevant de l’esthétique de la renaissance italienne. Le terme « baroque » est devenu actuellement indispensable pour les études historiques et littéraires dû à la nécessité de créer une image de l’histoire de la littérature / des littératures et de la culture / des cultures qui soit plus transnationale / simultanée et plus « spatiale ». Il répond aussi au besoin d’un outil de description plus universel.

Artykuł omawia kategorię baroku jako historycznej epoki literatury i kultury oraz (neo)baroku jako pojęcia, które stało się ważne dla opisu nowoczesnych/współczesnych zjawisk literackich i kulturowych ujawniających „kryzys reprezentacji” i doświadczenie dramatycznego ruchu i zmiany w świecie (dotyczy to sporej części tzw. literatury postmodernistycznej). Celem artykułu jest przedstawienie relewantno-ści tych kategorii dla kanonu literatury angielskiej. Tradycyjna perio-dyzacja literatury brytyjskiej zwykle nie uwzględnia historycznego okresu siedemnastowiecznego baroku. Dla celów periodyzacji stosuje się inne kategorie, które są anglocentryczne/etnocentryczne, bądź odnoszą się do stylistyki włoskiego renesansu. Termin “barok” stał się obecnie niezbędny dla studiów historyczno-literackich z powodu ko-nieczności tworzenia transnarodowego/symultanicznego i bardziej „przestrzennego” obrazu historii literatury/literatur i kultu-ry/ kultur, a także w odpowiedzi na zapotrzebowanie na bardziej uni-wersalne narzędzia opisu.