Cechy w ujęciu pięcioczynnikowego modelu osobowości a uzależnienie od nikotyny

Celem opisanych w tym artykule badań przekrojowych było poznanie różnic pomiędzy osobami uzależnionymi i nieuzależnionymi od nikotyny w zakresie cech ujętych w pięcioczynnikowym modelu osobowości Costy i McCrae. W badaniu uczestniczyło 615 osób obojga płci w wieku od 17 do 69 lat, w tym 74 osoby deklarujące się jako uzależnione od nikotyny i 541 osób deklarujących się jako nieuzależnione od nikotyny. Do diagnozy cech osobowości (neurotyczność, ekstrawersja, otwartość na doświadczenie, ugodowość i sumienność) wykorzystano polską wersję Inwentarza osobowości NEO--FFI Costy i McCrae. Otrzymane rezultaty wskazały, że osoby uzależnione od nikotyny mają w porównaniu do osób nieuzależnionych niższy poziom ugodowości i sumienności. Kobiety w obu grupach miały wyższy poziom neurotyczności w porównaniu z mężczyznami. Tylko w grupie osób uzależnionych od nikotyny mężczyźni mają statystycznie istotny wyższy poziom otwartości na doświadczenie w porównaniu do kobiet. Z kolei tylko w grupie osób nieuzależnionych od nikotyny kobiety uzyskały statystycznie istotnie wyższy poziom ugodowości w porównaniu do mężczyzn.

The aim of our cross-sectional study was to explore the differences in traits postulated by Costa and McCrae’s Five-Factor Personality Model that exist between selfdeclared nicotine-dependent and non-nicotine-dependent individuals. The sample in this study consisted of 615 adults of both sexes aged from 17 to 69 years, including 74 self-declared nicotine-dependent subjects and 541 self-declared non-nicotine-dependent subjects. The Polish version of the NEO-FFI personality questionnaire was used to assess five personality traits (neuroticism, extraversion, openness to experience, agreeableness, and conscientiousness). Nicotine-dependent individuals scored lower for agreeableness and conscientiousness than non-nicotine-dependent individuals, and no significant differences were found for other traits. In both groups females were more neurotic than males. Among the nicotine-dependent individuals, males scored higher than females for openness to experience. Among the non-nicotine-dependent individuals, females got better scores for agreeableness.