Centra usług wspólnych w sektorze publicznym w Polsce

Sektor publiczny stanowi w Polsce bardzo istotny segment gospodarki narodowej. W jego skład wchodzi około 67 tys. podmiotów, które wydatkują bądź decydują o sposobie wydawania środków budżetowych. W latach 80. ubiegłego wieku pojawiła się w sektorze prywatnym koncepcja powoływania centrów usług wspólnych, mających na celu standaryzację i konsolidację wspólnych funkcji występujących w organizacjach. Koncepcja ta jest również z powodzeniem aplikowana w sektorze publicznym na całym świecie. Szacuje się, że 7 % centrów usług wspólnych na świecie należy właśnie do instytucji sektora publicznego, m.in.: administracji rządowych, samorządowych, publicznej służby zdrowia czy też uczelni wyższych. Kraje wiodące w zakresie Centów Usług Wspólnych w Europie to: Wielka Brytania, Irlandia, Szwecja, Norwegia, Finlandia, Holandia, Belgia, Dania. Poza Europą: USA, Australia, Nowa Zelandia, Singapur. W Polsce jednak występują nieliczne centra usług wspólnych powołane przez: Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, Służbę Celną, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Centrum Zakupów dla Sądownictwa. Celem artykułu jest diagnoza modelu (modeli) centrum usług wspólnych w sektorze publicznym w Polsce. Na potrzeby tej diagnozy wykorzystany został model CUW zaproponowany przez Raudla i Tammel. Zgodnie z tą typologią zdiagnozowano dwa typy modeli CUW występujących w sektorze publicznym w Polsce: WFE oraz HFE, przy czym model WFE okazał się modelem dominującym. W sektorze publicznym w Polsce tworzy się CUW, które generalnie dotyczą różnych wydziałów jednej jednostki organizacyjnej. Na potrzeby przygotowania opracowania wykorzystano metodę desk research.

The public sector is a very important element of Polish national economy. It consists of about 67 thousand entities which spend budget means or decide on the way of spending them.In the eighties the concept of shared services appeared in the private sector. It was targeting the standardization and the consolidation of common functions appearing in organisations. This concept is also applied prosperously in the public sector all over the world. One estimates that 7 % of shared services centres all over the world belong to the public sector institutions, among others to government and self-government administration, public health service or universities. Countries leading in the scope of Shared Services Centres in Europe are: Great Britain, Ireland, Sweden, Norway, Finland, the Netherlands, Belgium, Denmark. Apart from Europe: USA, Australia, New Zealand, Singapore. In Poland initiatives concerning the use of shared services centres are incidental. Few Shared Services Centres were created by the Chancellery of the Prime Minister, Customs, the Social Insurance Fund (ZUS), Purchasing Centre for Judiciary. The purpose of the article is the diagnosis of the model (models) of the shared services centre in the public sector in Poland. On needs of this diagnosis the model CUW proposed by Raudla and Tammel was used. In compliance with this typology there were diagnosed two types of models CUW appearing in the public sector in Poland: WFE and HFE, wherein the model WFE turned out to be a dominant one. CUW are generally formed as different departments of one organizational entity. The desk research method was used in order to prepare this elaboration.