Benedykt Herbest (1531–1598) i Grzegorz Knapski (1564–1639) – zasłużeni dla kultury i edukacji nauczyciele jezuickich seminariów nauczycielskich

Towarzystwo Jezusowe (jezuici), rozpoczynając w XVI wieku działalność edukacyjną, stanęło przed problemem odpowiednio przygotowanych nauczycieli, dlatego podczas II Kongregacji Generalnej w 1565 roku powołało do życia instytucję seminarium nauczycielskiego (Rhetorica Nostrorum). Każda jezuicka prowincja miała zorganizować seminarium, którego zadaniem było przygotowanie kadry profesorów dla szkół średnich i wyższych. Do pracy w organizowanych seminariach powoływano najlepiej przygotowanych nauczycieli, utalentowanych pedagogicznie, z doświadczeniem pracy w szkołach. Stanowili oni nie tylko awangardę zakonu na polu edukacyjnym, ale również na polu szerzej pojętej kultury. Byli wśród nich wybitni filolodzy, poeci, dramatopisarze, leksykografowie, matematycy. Artykuł prezentuje sylwetki dwóch nauczycieli seminariów, których działalność przypada na pierwsze pięćdziesięciolecie funkcjonowania tych instytucji na ziemiach polskich. Pierwszy – organizator szkół, autor podręczników, kaznodzieja, polemista, założyciel pierwszego w Polsce seminarium nauczycielskiego – Benedykt Herbest. Drugi – wybitny filolog, znawca języków klasycznych, miłośnik języka polskiego i jego obrońca, twórca słynnego Thesaurusa – słownika polsko-łacińsko-greckiego – Grzegorz Knapski. Przykład tych wybitnych pedagogów może być inspiracją dla współczesnych pedagogów kształcących nauczycieli.

While opening their educational activity in the 16th century, the members of the Society of Jesus (Jesuits) faced the problem of well-prepared teachers. That is why, during the 2nd General Congregation in 1565, they established their own teacher training seminar (Rhetorica Nostrorum). Each Jesuit province was to organise a seminar the task of which was to prepare the staff of professors for secondary and high schools. The seminars employed the best-prepared teachers, with pedagogical talents and with experience in working in schools. They constituted the order’s vanguard not only in the field of education, but also in the area of broadly understood culture. The group included distinguished philologists, poets, playwrights, lexicographers, mathematicians, etc. The article presents the profiles of two seminar teachers who carried out their activity in the first fifty years of the functioning of the seminars in Poland. The first teacher is Benedykt Herbest, the organiser of schools, author of handbooks, preacher, polemicist, and the founder of the first teacher training seminar in Poland. The other one – Grzegorz Knapski – is a distinguished philologist, expert in classical languages, lover and defender of Polish language, and the author of the famous Thesaurus – Polish-Latin-Greek lexicon. The example of those prominent pedagogues may be inspiring for modern pedagogues who train future teachers.