Helena Radlińska: powrót do źródeł i tradycji w ponowoczesnym świecie

Autor skupia się na problemie trwałości dziedzictwa naukowego Radlińskiej (1879–1954). Mowa o krytycznej pedagogice społecznej. Koncepcja ta powstała w początkach XX w. i wyrosła z zaangażowania pracy oświatowej w walkę o niepodległość kraju. Radlińska, łącząc oświatę i wychowanie z polityką, a zadania polityczne z przesłankami moralnymi, zbudowała model szkoły i oświaty uczestniczącej w życiu publicznym. Taka pedagogika uczy krytycznego patrzenia na siebie i świat. Pomaga w walce z przemocą, niewiedzą, nietolerancją i nacjonalizmem, uczy dialogu z drugim człowiekiem i kształtuje umiejętności współpracy oraz współdziałania. Są to niezbywalne wartości i normy oraz uniwersalne zadania edukacyjne – konieczne także, a może: zwłaszcza konieczne – w epoce płynnej nowoczesności, w realiach dzisiejszego „globalnego, popękanego świata”.

The article focuses on the problem of sustainability of Radlinska’s (1879–1954) scientific heritage. This involves critical social pedagogy. This concept emerged at the beginning of the 20th century and grew out of the involvement of educational work in the struggle for the independence of the country. Radlińska, combining education and upbringing with politics, and political tasks with moral premises, built a model of school and education that would participate in public life. Such pedagogy teaches how to look critically at oneself and the world. It helps in the fight against violence, ignorance, intolerance and nationalism. Together with this it teaches how to engage in dialogue with others and develops skills of cooperation and interaction. These are indispensable values and norms as well as universal educational tasks – perhaps necessary in the age of fluid modernity, in the reality of today’s „global, cracked Word”.