Audiodeskrypcja kluczem do świata kultury i sztuki dla osób z niepełnosprawnością wzroku

Przełom XX i XXI w. to okres wzrostu zainteresowania tematyką niepełnosprawności. Stopniowo zwiększa się liczba inicjatyw mających na celu integrację społeczną osób z niepełnosprawnością oraz poprawęwarunków ich życia. Wciąż zbyt mało działań ukierunkowanych jest na umożliwienie im uczestnictwa w życiu kulturalnym. Problem ten dotyczy w szczególności osób z niepełnosprawnością sensoryczną. Niniejszy artykuł poświęcony będzie zasygnalizowaniu tej kwestii na przykładzie wybranej grupy – osób z niepełnosprawnością wzrokową. W pierwszej kolejności omówione zostaną ograniczenia w sferze percepcji i komunikacji, wynikające z uszkodzenia narządu wzroku. Pozwoli to wskazać dziedziny twórczości artystycznej oraz te aspekty dzieła sztuki, które pozostają niedostępne dla osób niewidzących. W dalszej części artykułu przedstawiona zostanie technika audiodeskrypcji, dzięki której kultura i sztuka staje się dostępna dla osób z niepełnosprawnością wzroku.

The turn of the 20th and 21st centuries is a period marked by an increasing interest in the issue disability. The number of initiatives aimed to socially integrate the disabled and improve their living conditions has been rising steadily ever since. It should be, however, noted that their participation in various forms of cultural activity is limited. This problem is especially acute for those with sensory impairments. The aim of the present article is to analyse the problem of participation in culture from the perspective of the visually impaired. First, the author addresses the limits in the spheres of perception and communication due to the impairment itself. This description will help to indicate which domains of artistic activity and aspects of a work of art are inaccessible to the visually impaired. The subsequent parts of the article describe audiodescription, a technique that allows for a greater participation of the visually impaired in culture and art.