Wykładnia kategorii Boga ukrytego na podstawie dialogu Mikołaja z Kuzy De deo abscondito

Artykuł podejmuje teologiczną i filozoficzną (z obszaru filozofii religii i filozofii Boga) kategorię Deus Absconditus (‘Boga ukrytego’) i ukazuje ją w kontekście myśli mistycznej Mikołaja z Kuzy przedstawionej na kartach dialogu De Deo Abscondito. Bóg ukryty jest Bogiem całkowicie transcendentnym, Bogiem ponad stworzeniem: zarówno w ujęciu ontologicznym, jak i logicznym. Deus Absconditus jest Bogiem niezdolnym do poznania racjonalnego, pozytywnego, stąd jedyną drogą poznania go jakkolwiek jest metoda teologii negatywnej (apofatycznej). Bóg ukryty staje się przeto przedmiotem mistycznej epistemologii. Kuzańczyka Deus Absconditus jest ponadto określany jako Prawda (Veritas) – również jako taka jest on nie tylko niepoznawalny (niedosięgły ludzkiemu rozumowi), ale i niemożliwy do pojęciowego ujęcia. Boska transcendencja (I), racjonalna nieprzystępność (II) oraz niewyrażalność (apofaza) (III) stanowią aspekty, wokół których poniższe rozważania zostały zbudowane.

The paper presents the theological and philosophical category of Deus absconditus (‘hidden God’) and shows it in the perspective of Nicholas of Cusa’s ideas contained in his dialogue De Deo Abscondito. The hidden God is the totally transcendent God that is beyond creation both ontologically and logically. Deus absconditus is God that cannot be the object of rational cognition and positive knowledge, hence the only way to acquire any knowledge of him is the method of negative (apophatic) theology. Therefore, the hidden God is the subject of mystical epistemology. Cusanus’s Deus absconditus is also called Truth (Veritas) and as such he is not only incomprehensible, but also incommunicable. God’s transcendence (I), rational unintelligibility (II) and inexpressibility (apophasis) (III) are the aspects which the considerations presented in this paper build on.