Gwara – dziedzictwo ciągle żywe czy już zapomniane?

Przedmiotem rozważań jest pytanie o status i miejsce gwary we współczesnej rzeczywistości językowej, społecznej, kulturowej i cywilizacyjnej oraz w przestrzeni globalnej, regionalnej i lokalnej. Czy jest postrzegana jako dziedzictwo językowe i kulturowe, czy jako niepotrzebny balast obciążający, bez elementu dziedzictwa i tożsamości? W artykule zostały przywołane różne stanowiska i postawy wobec gwary: akceptacji, negacji i wyparcia, nieświadomości, ucieczki, dziedzictwa rozmytego i zapomnianego. W konkluzji wskazano na ambiwalentne odbieranie gwary – od akceptacji po całkowitą negację – z położeniem nacisku na dziedzictwo ciągle żywe i trwale wpisujące się w strukturę językową miejsca i regionu.

The article sets out to answer the question regarding the status and place of the local dialect in the linguistic reality of today, in contemporary society, culture and civilization as well as in global, regional and local space. Is it perceived as linguistic and cultural legacy or an undesirable burden with no legacy and identity? The thesis is corroborated by exposing various attitudes towards the local dialect: acceptance, negation and rejection, unawareness, evasion, vague and forgotten legacy. The conclusion to be drawn points to the ambivalent perception of the local dialect, ranging from acceptance to complete negation, with the emphasis on legacy still alive and permanently embedded in the linguistic structure of place and region.