Funkcja oceniająca przymiotnika „płony” w gwarach

Artykuł ma na celu opis i interpretację rozwoju semantycznego przymiotnika „płony” w gwarach. Przymiotnik ten, mający pierwotnie znaczenie 'nieurodzajny', zachował się przede wszystkim w Małopolsce i na Śląsku, na obu tych obszarach pełniąc funkcję jednostki wyrażającej ocenę, w różnym jednak zakresie. W gwarze podhalańskiej doszło do przekształcenia się przymiotnika „płony” w jednostkę ogólnie wartościującą, w gwarach śląskich do powstania jednostki opisowo-wartościującej o znaczeniu 'bez smaku, o mdłym smaku'. Dla porównania pokazano także rozwój omawianej jednostki w odmianie ogólnopolskiej, w której wytworzyły się znaczenia metaforyczne nieznane w gwarach.

The aim of the article is to describe and interpret the semantic development of the adjective "płony" in dialects. The adjective which initially meant ‘infertile’ was mainly preserved in Małopolska and Silesia where it functioned as a unit expressing evaluation, to a different extent though. In the Podhale dialect the adjective "płony" became a unit expressing general evaluation while in the Silesian dialects a descriptive and evaluative one meaning ‘tasteless, bland’. By way of comparison the development of the unit under question has also been depicted in general Polish where metaphorical meanings unknown in dialects appeared.